719. THỊ TỊCH

THỊ TỊCH

Pháp Loa thiền sư

Thiền sư Pháp Loa (1284-1330) tục danh là Đồng Kiên Cương. Ngài sinh ra ở làng Cửu La, huyện Chí Linh, châu Nam Sách, lộ Lạng Giang (nay là tỉnh Hải Dương). Từ nhỏ ngài vốn thông minh và yêu thích Phật pháp. Năm ngài 21 tuổi, Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông đã thọ giới sa di và đặt pháp hiệu Thiện Lai cho ngài. Năm sau, ngài lại được Trần Nhân Tông thọ giới Tỳ kheo và Bồ tát; đồng thời ban phap danh là Pháp Loa. Năm 1308, trụ trì chùa Báo Ân ở Siêu Loại. Cũng chính năm này, ngài được ban áo pháp chính thức trở thành Đệ nhị Tổ chân truyền của Thiền phái Trúc Lâm ở tuổi 23.

Bài Thị tịch là một bài Kệ được ngài sáng tác trược khi viên tịch. Thị tịch có nghĩa là bảo với mọi người trước khi chết, nhưng cũng hàm nghĩa: Cái chết chỉ là biểu hiện bên ngoài, không phải là thực diệt. Chết là sang một cảnh giới khác không còn ảo mộng, hư huyễn. Ở cảnh giới đó chỉ có gió trăng mênh mang.  

Phiên âm:

Vạn duyên tiệt đoạn nhất thân nhàn,

Tứ thập dư niên mộng ảo gian.

Trận trọng chư nhân hưu tá vấn,

Na biên phong nguyệt cánh hoàn khoa.

Dịch nghĩa:

Cắt đứt vạn duyên thì một thân nhàn hạ,

Hơn bốn chục năm qua chỉ là trong ảo mộng.

Trân trọng nhắn gởi mọi người đừng có gạn hỏi,

Ở thế giới bên kia trăng gió lại càng mênh mông.

Dịch thơ:

Vạn duyên cắt đứt tấm thân nhàn,

Mộng ảo đời hơn bốn chục năm.

Nhắn nhủ mọi người đừng gạn hỏi,

Gió trăng cõi niết quá mênh mang.

Hoàng Dục

,Đà Nẵng, 28-11-2022