627. THƠ CUỒNG TẶNG PHỤC TRAI

Nhà vườn làng Thanh Tiên

    Thơ cuồng tặng Phục Trai

 Nguyễn Lộ Trạch

 Trên con đường truyền bá và vận động thực hiện tư tưởng duy tân, Nguyễn Lộ Trạch đã kết giao với nhiều trí thức trong nước như Vũ Phạm Hàm, Chu Mạnh Trinh,   Nguyễn Thượng Hiền, Trương Gia Mô, Nguyễn Thanh Trai,… Bên cạnh đó, ông còn kết giao với những văn sỹ người Trung Hoa như Chương Bính Lân và văn sỹ họ Trình.

Nhân họ Trình sang thăm nước ta, ông đã gặp gỡ văn sỹ Trung Hoa này rồi cùng nhau đàm đạo. Khi xa nhau, họ Trình viết thư trò chuyện với ông, ông phúc đáp “Thư trả lời người bạn Trung Hoa họ Trình” (Phục Hoa hữu Trình mỗ thư). Kết thư, Nguyễn Lộ Trạch viết: Kèm đây vài hàng thơ cuồng tặng ông, vừa là trình cho Phục Trai, ông xem thế nào.

Vài hàng thơ cuồng chính là ba bài tuyệt cú tặng Phục Trai dưới đây:

                     Bài I

            Phiên âm:

Thôn hồng dật khí trực hoành thâu,

Cao ngọa Nguyên Long bách xích lâu.

Kiếp lí âm phù tiên đố hóa,

Phiêu nhiên nhất diệp Phạm Lê (Lãi) châu.

Dịch nghĩa:

Chí khí siêu phàm nuốt cầu vồng vắt ngang trời thu,

Như Nguyên Long nằm trên lầu cao trăm thước.

Sách binh thư trong rương đã thành mọt tiên,

Phạm Lãi một chiếc thuyền phiêu diêu giang hồ.

Dịch thơ:

Siêu phàm chí lớn nuốt mây thu,

Ngạo nghễ Nguyên Long khinh thất phu.

Sách ở trong rương thành mọt lính,

Giong buồm Phạm Lãi thú ngao du.

                              (Hoàng Dục dịch)

                                     Bài  II

             Phiên âm:

Lạc lạc trần hoàn khuynh cái nhân,

Oanh hoa tam nguyệt ẩm quân thuần.

Dao liên đại sấu hàn mai tứ,

Trù trướng thiên nhai cố cố xuân.

Dịch nghĩa:

            Trong cõi trần được mấy người nghiêng lọng hỏi han,

            Tháng ba hoa nở oanh ca, mời ông uống chén rượu ngon.

            Xa thương cái ý cây mai lạnh gầy gò,

            Ở cuối trời, buồn rầu nhớ lại mùa xuân xưa.

Dịch thơ:

Trên đời mấy kẻ hỏi han nhau,

Hoa nở tháng ba mời rượu đào

Mai lạnh gầy gò thương xót ý

Cuối trời xuân cũ chạnh lòng đau.

                         (Hoàng Dục dịch)

                             Bài  III

            Phiên âm:

Gia sơn cựu trú Vũ Di điền,

Hung lí thâm điền vạn khoảnh yên.

Thân nhị Nhạc Dương tam túy khách,

Vị ưng lâu thượng tọa Quỳnh Tiên.

            Dịch nghĩa:

            Ở đỉnh núi Vũ Di quê nhà trước kia,

            Trong ngực đầy ắp cảnh khói giăng muôn dặm.

            Thân là người say khướt trên lầu Nhạc Dương,

            Nên chưa thể cùng Quỳnh Tiên ngồi chơi trên lầu như ước nguyện.

Dịch thơ:

Vũ Di núi đó vốn quê nhà,                 

Vương vấn hồn ai quyện khói  xa.

Lầu ấy Nhạc Dương say lúy túy,

Quỳnh Tiên chưa thỏa ước giao hòa.

                        (Hoàng Dục dịch)

 

            ________

 

            Đà Nẵng, 9/2020