650. CÚC HOA KỲ NHẤT

CÚC HOA KỲ NHẤT

     玄光禪師
    Huyền Quang thiền sư

Bài "Cúc hoa thứ nhất" là một trong sáu bài thơ viết về đề tài hoa cúc của Thiền sư Huyền Quang. Câu đầu tái hiện nơi ở của tiên sinh Tưởng Hủ, tức Nguyễn Khanh, người đời Hán trồng nhiều thông. Câu hai là chốn ẩn cư của xử sỹ Tây Hồ, tức Hà Thế Trung, người đời Tống trồng nhiều mai. Câu ba: Thông reo, mai vàng. Sắc và âm khác nhau nghĩa khí nên không thể hòa hợp được. Riêng hoa cúc vẫn lặng lẽ khoe sắc vàng trong vườn cũ.

Bài thơ như thế, có ý ca ngợi vẻ đẹp của hoa cúc. Cúc đẹp một vẻ đẹp giản dị, không phô trương nhưng sống mãi trong lòng người thưởng lãm.

Nguyên tác:

菊花其一
松聲蔣詡先生徑，
梅景西湖處士家。

義氣不同難苟合， 

故圓隨處吐黃花。.

Phiên âm:

CÚC HOA KỲ NHẤT

Tùng thanh Tưởng Hủ tiên sinh kính, (*)

Mai cảnh Tây Hồ xử sĩ gia. (*)

Nghĩa khí bất đồng nan cẩu hợp,

Cố viên tuỳ xứ thổ hoàng hoa

Dịch nghĩa

HOA CÚC KỲ 1

Tiếng thông reo đầu ngõ ông Tưởng Hủ 

Cảnh hoa mai ở nhà xử sĩ Tây Hồ.

Không cùng nghĩa khí, khó lòng hoà hợp tạm bợ được.

Vườn cũ nơi nơi đã nở hoa vàng. 

Dịch thơ:

                      I

Ngõ nhà Tưởng Hủ tiếng thông reo,

Chốn ẩn Tây Hồ thắm sắc mai.

Nghĩa khí không cùng hòa hợp khó,

Khắp nơi vườn cũ hoa vàng tươi.

                      II

Thông reo đầu ngõ nhà Tưởng Hủ,

Mai cảnh ẩn cư vườn Tây Hồ.

Nghĩa khí chẳng đồng hoà hợp khó

Vườn xưa đây đó hoa vàng phô.

                       Hoàng Dục dịch

Đà Nẵng, 1-2021

____________

Chú thích:

(*) Tưởng Hủ tức Nguyễn Khanh, người đất Đỗ Lăng đời Hán, làm Thứ sử Duệ Châu thời Ai Đế. Ông thích trúc và trồng trúc trong vườn.

(**) Tây Hồ xử sĩ tức Hàn Thế Trung đời Tống, người Diên An, tự Lương Thần. Ông vốn là một võ tướng bất đồng với Tần Cối, nên đã từ quan, cưỡi lừa, xách rượu, ngao du ở Tây Hồ.