553. TRUYỆN NGẮN CỦA A. MUNRO (Nobel 2013)

TÀU HỎA

Truyện ngắn, nguyên tác Anh ngữ: “Train”

Tác giả : nữ văn sĩ Alice Munro (Canada)

Giải Nobel 2013 (gồm 14 tập truyện ngắn)

Nguyễn Anh Thư  biên dịch

Phùng Hoài Ngọc hiệu đính

 Dẫu sao đây cũng là tàu chậm, và nó còn chạy chậm hơn tại khúc quành. Jackson là hành khách duy nhất rời khỏi tàu. Khoảng hai mươi dặm nữa là đến ga tiếp theo. Sau đó là các ga Ripley, rồi Kincardine và hồ. Anh đang có cơ hội để nhảy xuống và không thể bỏ lỡ nó được. Anh đã rút vé ra khỏi máy dập vé ở phía trên đầu rồi.

Anh quăng túi và nhìn thấy nó rơi gọn xuống giữa các đường ray. Bây giờ không còn lựa chọn nào khác – con tàu sẽ không thể chạy chậm hơn được nữa.

Giờ là lúc anh nắm cơ hội. Một người đàn ông trẻ tuổi có thân hình cân đối, nhanh nhẹn hơn bao giờ hết. Nhưng cú nhảy rồi cú chạm đất làm anh thất vọng. Người anh không được mềm dẻo như anh tưởng. Theo quán tính, anh chúi người về phía trước. Lòng bàn tay trầy xát vì ma xát với lớp đá dăm rắc giữa các thanh tà vẹt. Hồi hộp.

Con tàu đã khuất dạng; anh nghe nó tăng tốc thêm một chút khi ra khỏi chỗ quành. Anh nhổ nước bọt vào hai bàn tay bị đau, phủi hết đá đi. Sau đó anh nhấc túi lên và bắt đầu đi bộ trở lại theo hướng anh đã chọn lúc còn ở trên tàu. Nếu theo tàu, anh sẽ có mặt ở ga khi trời vừa tối. Anh vẫn có thể tự trách đã ngủ thiếp đi, và thức dậy rối bời, cho là mình đã lỡ mất ga cần xuống, rồi lại lẫn lộn hết.

Anh đã cố tin chắc bản thân mình. Trở về nhà từ nơi rất xa, từ nước Đức và chiến tranh thế giới II, anh có thể bị lẫn lộn trong đầu. Vẫn chưa muộn lắm, đáng lẽ anh phải ở nơi cần đến trước nửa đêm. Nhưng trong khi nghĩ như vậy, anh lại cuốc bộ theo hướng ngược lại. Anh không biết nhiều về tên các loại cây. Phong. Mọi người đều biết. Thông. Anh nghĩ rằng nơi anh vừa nhảy tàu có mấy cây thông, nhưng không phải. Những cái cây mọc dầy đặc hai bên đường kè tàu nhưng anh có thấy thấp thoáng đằng sau chúng là các cánh đồng. Những cánh đồng cỏ xanh, cánh đồng mùa vụ màu gỉ sắt hay là cánh đồng lúa trơ gốc rạ màu vàng. Anh chỉ biết đến thế. Bây giờ vẫn là tháng Tám.

Và khi tiếng xình xịch của con tàu đã im bặt, anh nhận ra xung quanh không yên tĩnh tuyệt đối như mong đợi. Nhiều xáo trộn đâu đó, những chiếc lá khô tháng Tám xao xác dù trời lặng gió. Lũ chim không rõ tên kêu inh tai từ nơi ẩn nấp,chỗ khuất nào đó, như dọa nạt anh.

Mấy năm qua, có vẻ những người anh gặp đều nghĩ nếu ai đó không phải dân thành thị thì ắt phải là nông dân. Không hẳn vậy. Bản thân Jackson là con trai một thợ sửa ống nước. Anh chưa từng sống ổn định một nơi, như con bò được chăn giữ hay ngũ cốc nằm yên trong kho. Hoặc như bây giờ thấy mình lê bước dọc theo con đường sắt mà dường như đã chuyển từ mục đích bình thường chở người và hàng hóa sang thành lãnh địa của táo dại và các bụi cây có gai mọng quả (bụi cây quả mọng, có gai), những bụi nho và bầy quạ ồn ĩ đâu đó ở trên cao. Và ngay lúc này một con rắn mảnh dẻ như dây nịt tất đang trườn giữa các đường ray, hoàn toàn tự tin rằng anh sẽ không đủ nhanh để chạy trốn hoặc giết nó. Anh biết nó vô hại, nhưng sự bình thản của nó làm anh tức tối.

Con bò cái giống Jersey bé nhỏ có tên Margaret Rose đều đặn xuất hiện trước cái cửa kiên cố mỗi ngày hai lần, sáng và chiều để cô chủ vắt sữa. Belle không hay phải gọi nó. Nhưng sáng nay con bò chỉ chú mục vào cái gì đó dưới sườn dốc của đồng cỏ, hoặc trong những cái cây che khuất đường ray ở phía bên kia hàng rào. Nó nghe thấy tiếng Belle huýt sáo, sau đó là tiếng cô gọi và bắt đầu ngúc ngắc một cách miễn cưỡng. Nhưng rồi nó vẫn ngoái nhìn trở lại.

Belle đặt cái xô và ghế đẩu xuống và băng qua qua đám cỏ ướt sương buổi sáng.

” Nào, nỡm nào!”

Giọng cô nửa dỗ dành nửa la mắng.

Cái gì đó di chuyển trong đám cây. Giọng đàn ông cất lên cho thấy không có gì nguy hiểm .

 Tất nhiên là không có gì nguy hiểm cả. Anh ta nghĩ là cô sợ anh ta tấn công một con bò có sừng như Magaret Rose?

Leo qua hàng rào đường sắt, anh vẫy tay chào như để trấn an cô.

Điều này vượt quá sức chịu đựng của Margaet Rose. Nó buộc phải hình dung sẽ phải làm gì. Nhảy hướng này, rồi hướng kia.  Dứ dứ cặp sừng nhỏ đáng sợ. Không có gì nhiều, nhưng những con bò Jersey luôn làm bạn ngạc nhiên về tốc độ và cơn giận bột phát. Belle cất tiếng để mắng nó và trấn an anh .

 -Nó sẽ không húc anh đâu. Chỉ cần đừng di chuyển kẻo nó bị kích động.

Bây giờ cô mới nhận ra anh đang quàng cái túi. Đó có thể là nguyên nhân của rắc rối. Cô tưởng anh ta chỉ đi dạo dọc theo đường tàu nhưng anh đang trên đường đến một nơi nào đó.

-Vấn đề là đây. Phiền anh đặt túi xuống một lát. Tôi phải dắt nó về chuồng để vắt sữa.

 Anh làm như lời cô yêu cầu, sau đó anh đứng yên quan sát.

Cô dắt Margaret Rose quay trở lại nơi để chiếc xô và cái ghế ở phía bên này của chuồng.

“Giờ anh nhặt túi lên được rồi” – cô nói. “Miễn là anh đừng lượn lờ quanh nó. Anh là quân nhân phải không? Nếu chờ được tôi vắt sữa xong, tôi sẽ dọn bữa sáng cho. Chúc ngủ ngon, tôi chả còn thở được nữa. Margaret Rose. Nghe thật nực cười khi anh phải la mắng nó bằng cái tên như vậy.”[1]

Cô có vóc người nhỏ nhưng rắn chắc. Tóc cô thẳng, màu xám pha lẫn vàng hoe. Cô để rèm mái trước trán như một bé gái.

“Tôi chăn dắt con bò”- cô nói, khi đã yên vị trên ghế. “Tôi ủng hộ chế độ quân chủ hay có thể nói là từng như vậy. Tôi đã ninh cháo phía sau bếp. Vắt sữa cũng không mất nhiều thời gian lắm. Phiền anh đi dạo một vòng và đừng để con bò nhìn thấy anh. Thật tệ là tôi không có trứng cho anh. Chúng tôi từng có một đàn gà mái nhưng lũ cáo đã vồ sạch. Chúng tôi chẳng thiết nuôi nữa”.

Chúng tôi. Chúng tôi từng nuôi gà mái. Có nghĩa là cô có một người đàn ông đâu đó quanh đây.

- Có cháo là ổn rồi. Tôi xin được gửi chị tiền ăn sáng.[2] “

- Đừng bận tâm. Chỉ cần anh tránh khỏi đây một lát kẻo con bò sẽ không thể xuống sữa được vì quá chú tâm vào anh. “

Anh đi một vòng xung quanh cái chuồng có hình thù xấu xí. Anh săm soi giữa đống đồ xem cô có loại xe hơi gì, nhưng tất cả anh có thể nhận ra trong đó là một chiếc xe ngựa cũ và những đầu máy cũ nát.

Lớp sơn màu trắng trên ngôi nhà đã long tróc  và ngả sang màu xám. Một cái cửa sổ, chắc hẳn bị vỡ kính, được bịt ngang bằng những tấm ván. Cái chuồng gà đổ nát là nơi cô nhắc đến lũ cáo vồ mất đám gà mái. Chỗ nào trông cũng đến nản.

Nếu có một anh chàng sống ở đây, hẳn không bị tàn phế thì gã ta cũng tê liệt vì lười nhác.

Có một con đường chạy qua. Một cánh đồng nhỏ có rào bao, nằm trước cửa ngôi nhà, một con đường đất. Trong khoảng đất hiện diện một con ngựa đốm, dáng vẻ bình thản. Một con bò thì còn hiểu được, nhưng còn ngựa? Ngay cả trước chiến tranh, trang trại đã thay thế chúng bằng máy kéo. Và cô không phải típ phụ nữ thích thú với việc phi nước đại trên lưng ngựa. Rồi anh sững người. Cái xe ngựa trong kho không phải là di vật. Đó là tất cả những gì cô có.

 Giờ trong chốc lát anh nghe thấy một âm thanh đặc biệt. Con đường vắt lên đồi, từ đó vẳng ra tiếng lộp cộp, kèm theo tiếng leng keng hoặc tiếng huýt sáo nhè nhẹ.

Và rồi từ trên đồi xuất hiện một cái thùng trên bánh xe, được kéo bởi hai con ngựa rất nhỏ. Nhỏ hơn con ngựa trên cánh đồng nhưng hoạt bát hơn rất nhiều. Và trong thùng có khoảng trên dưới 6 người bé nhỏ. Tất cả đều mặc đồ đen, đội mũ đen đúng kiểu.

Âm thanh phát ra từ họ. Đó là tiếng hát. Những giọng cao, khe khẽ và ngọt ngào nhất có thể. Họ không nhìn anh khi đi ngang qua chỗ anh đứng.

Tiếng hát làm anh hồi hộp. Cái xe ngựa trong chuồng trại và con ngựa trên cánh đồng chả thấm vào đâu so với âm thanh đó.

Anh vẫn đứng đó, hết trông lên lại ngó xuống thì nghe cô gọi: “Xong rồi.” Cô đang đứng bên ngôi nhà.

“Đây là nơi ra vào” – cô nói về cái cửa sau. – “Cửa trước bị kẹt từ mùa đông năm ngoái, và nó từ chối hoạt động. Anh có thể coi như nó vẫn bị đông cứng.”

Trong bóng tối do cửa sổ bị bịt ván gỗ, họ đi trên những tấm ván đặt trên nền đất không bằng phẳng. Ngôi nhà lạnh như trong cái hố nơi anh từng thiếp ngủ. Anh thức giấc lần nữa và một lần nữa, cố gắng tìm cho mình một tư thế để giữ ấm. Người phụ nữ không rùng mình trong ngôi nhà- cô toát ra vẻ khỏe khoắn và cái gì đó dẻo dai như da bò.

Cô đổ sữa tươi vào một cái chậu, dùng một một miếng vải màn phủ lên trên, sau đó cô dẫn anh vào phòng chính của ngôi nhà. Các cửa sổ không có rèm nên ánh sáng lọt được vào đây. Ngoài ra có một cái bếp lò đang cháy. Có một bồn rửa với máy bơm tay, một cái bàn trải bằng vải dầu đã rách đôi chỗ, và một chiếc đi-văng phủ chăn cũ với những vết vá.

Và cả một cái gối đã lòi lông ra ngoài.

Vậy đó, cũng không quá tệ dù cũ và tồi tàn. Mọi cái đều sử dụng được. Nhưng hãy ngước mắt nhìn lên: trên giá là hàng đống báo, tạp chí hoặc chỉ là giấy tờ gì đó chất cao đến trần nhà.

Anh phải hỏi liệu cô không sợ lửa chứ? Và cả cái bếp nữa.

- Ồ, tôi luôn ở đây. Ý tôi là, tôi ngủ ở đây và mọi thứ cũng ở đây. Tôi chả có nơi nào khác để thông khí. Tôi rất thận trọng. Thậm chí tôi không gắn ống khói trên bếp lò. Đôi khi bếp lò quá nóng và tôi chỉ ném một ít bột nở vào nó. Dễ thôi mà.

“Dù sao mẹ tôi cũng phải ở đây” – cô nói. “Chả có chỗ nào thoái mái hơn. Tôi đặt giường bà ở đây. Tôi để mắt đến mọi thứ. Tôi đã nghĩ về việc chuyển tất cả các giấy tờ sang phòng phía trước nhưng ở đó thực sự quá ẩm, chúng sẽ bị hư hại. Bà mất vào tháng Năm, đúng khi thời tiết khá hơn. Bà sống để nghe về sự kết thúc của chiến tranh trên đài. Bà hiểu hết. Bà bị mất tiếng một thời gian dài trước đây, nhưng bà có thể hiểu được. Tôi quá quen việc bà không nói được đến nỗi đôi khi tôi nghĩ bà vẫn còn đây nhưng sự thực không phải thế. “

Jackson cảm thấy đến lúc phải lên tiếng, chia sẻ sự cảm thông với cô.

- Phải, việc gì đến đã đến. Thật may là bà không mất vào mùa đông.

Cô dọn cho anh cháo yến mạch cháo và trà.

- Trà có đặc quá không?

Anh lắc đầu vì miệng đang đầy thức ăn.

- Tôi không bao giờ dè sẻn trà. Nếu dè sẻn thì sao không uống quách nước nóng? Chúng tôi mất sạch do mùa đông năm ngoái, thời tiết quá xấu. Trạm thủy điện ngừng hoạt động, đài hỏng còn biển thì chẳng đánh bắt gì được. Tôi phải giăng một sợi dây thừng ngang cửa sau để bám vào mỗi khi ra ngoài vắt sữa. Tôi định cho Margaret Rose vào bếp nhưng tôi nhận thấy nó rất khó chịu với cơn bão và tôi không thể giữ nó được. Dù sao nó cũng sống sót. Chúng tôi đều sống sót.

Thấy cô ngừng lại, anh hỏi quanh đây có người lùn nào sống không?

- Tôi không nhìn thấy.

-  Trong một cái thùng xe ư?

- À, có phải bọn họ ngồi trong đó? Hẳn là các thanh niên theo phái Tin lành Mennonite. Họ đánh xe đến nhà thờ và dọc đường họ luôn miệng ca hát. Các cô gái đi xe ngựa nhưng (còn)  họ để các chàng trai cầm cương.

- Họ không thèm nhìn tôi lấy một lần.

- Không đâu. Tôi từng nói với mẹ rằng chúng ta sống bên phải đường vì chúng tôi giống như người Mennonites. Con ngựa và cỗ xe và chúng tôi uống sữa chưa được tiệt trùng nhưng điều khác biệt duy nhất là không ai trong chúng tôi có thể (biết) hát.

- Khi mẹ qua đời, họ mang tới nhiều thức ăn đến mức hàng tuần lễ sau tôi mới ăn hết. Họ có suy nghĩ phải thức tỉnh hoặc một cái gì đó. Tôi may mắn khi có họ ở đó.

- Nhưng họ cũng may mắn, bởi vì họ có nghĩa vụ phải thực hiện các hoạt động từ thiện và tôi đang ở trước cửa nhà họ, một cơ hội làm từ thiện lý tưởng mà anh từng thấy.

Ăn xong, anh đề nghị trả cô tiền bữa sáng  nhưng cô xua tay từ chối.

Nhưng có một điều- cô nói. Nếu được thì trước khi đi anh có thể sửa chữa máng ngựa giùm tôi.

Thực ra việc sửa này chính là làm hẳn một cái mới. Để làm điều đó, anh phải cố lùng sục những vật liệu và công cụ cần thiết. Phải mất cả một ngày trời, và cô dọn bữa tối cho anh với bánh và xi-rô hoa quả. Cô nói nếu anh đến đây muộn hơn một tuần, cô có thể mời anh món mứt tươi, làm từ quả dại mọc dọc theo đường tàu.

Họ ngồi trên ghế bếp, ngoài cửa sau cho đến khi mặt trời lặn. Cô nói với anh về việc làm thế nào cô đến ở đây và anh lắng nghe, nhưng không tập trung lắm: đưa mắt nhìn xung quanh, anh nghĩ nơi này thật rệu rã nhưng không hẳn hoàn toàn vô vọng, nếu ai đó muốn đến định cư và sửa chữa lại. Tiền sẽ phải cần đến, nhưng cần hơn là đầu tư thời gian và công sức. Nó có thể là một thách thức. Anh gần như lấy làm tiếc là lại đang phải tiếp tục cuộc hành trình.

Cha cô – cô gọi ông là ba – đã mua nơi này để làm nơi nghỉ hè, rồi ông quyết định họ cũng có thể sinh sống ở đây quanh năm. Ông có thể làm việc bất cứ nơi nào, bởi vì ông phụ trách một chuyên mục cho tờ Toronto Telegram. (Trong một giây Jackson xấu hổ vì đã nghĩ đến một cây cột thực sự hoặc cột để chống đỡ một tòa nhà). Nhân viên bưu tá đến lấy những gì ông viết và chuyển chúng lên tàu hỏa. Ông viết về tất cả những chuyện xảy ra, chỉ thi thoảng nhắc đến mẹ của Belle nhưng gọi bà là công chúa Casamassima trong một cuốn sách. Mẹ có thể là lý do vì sao họ ở lại đây quanh năm. Bà nhiễm bệnh trong dịch cúm khủng khiếp năm 1918- bệnh dịch đã khiến rất nhiều người chết. Khi khỏi bệnh, bà trở nên câm lặng. Không thực sự câm vì bà có thể phát ra âm thanh nhưng dường như bà bị mất đi câu từ. Hoặc câu chữ đã tuột khỏi bà. Bà phải làm quen lại với việc ăn và tắm nhưng có một điều bà không bao giờ có thể học được là mặc quần áo khi trời nóng. Vì vậy, bạn hẳn không muốn thấy bà lang thang và trở thành trò cười trên phố. Mùa đông, Belle đi học xa nhà. Anh phải gắng một chút để nhận ra Tu viện Strawn cô đề cập đến là một ngôi trường. Nó nằm ở Toronto và cô rất ngạc nhiên vì anh chưa nghe đến nó. Ở đó có nhiều cô gái giàu có nhưng cũng có những cô gái như cô, được họ hàng chu cấp hoặc có ý chí để đến học. Cô nói những gì cô học ở trường khá phù phiếm và chả cho cô biết cần làm gì để kiếm sống.

Nhưng mọi sự đã an bài do vụ tai nạn. Cha cô bị tàu đâm khi đi bộ trên đường ray- một sở thích của ông vào những chiều hè. Chuyện xảy ra khi cô và mẹ cô đã lên giường đi ngủ. Belle nghĩ đó hẳn là một con vật nuôi đi lạc trên đường ray nhưng mẹ cô rền rĩ khủng khiếp và dường như bà cảm nhận được điều đó đầu tiên.

Đôi khi, một cô bạn ở trường viết thư hỏi thăm cô làm cái quái gì ở đây nhưng họ chỉ biết rất ít. Cô vắt sữa và nấu ăn, chăm sóc mẹ và cả những con gà mái tại thời điểm đó. Cô đã học được cách cắt khoai tây sao cho mỗi miếng có một mống mắt, giâm xuống đất và bới củ vào mùa hè năm sau. Cô không học lái xe và khi chiến tranh nổ ra, cô đã bán chiếc xe của cha mình. Những người Mennonites để cho cô một con ngựa dù nó cũng chẳng giúp ích gì cho việc nông trại. Một người trong số họ dạy cô đóng yên cương và cưỡi nó.

Một trong những người bạn cũ đến thăm và nghĩ rằng cách cô đang sống là một sự xấu hổ. Bà muốn cô trở lại Toronto nhưng còn mẹ cô? Mẹ cô giờ đã tĩnh lặng hơn rất nhiều và chịu mặc quần áo. Bà cũng rất thích nghe đài, nhạc kịch vào chiều thứ Bảy. Tất nhiên bà có thể làm điều đó ở Toronto nhưng Belle không muốn bứt bà ra khỏi đây. Hay có thể là chính Bell đang tự nói mình, cô cũng sợ bị bứt khỏi chỗ này.

Điều đầu tiên anh phải làm là sửa sang một vài phòng phù hợp để ngủ hơn là nhà bếp khi trời lạnh. Anh đuổi cổ mấy con chuột nhắt và thậm chí là chuột cống, chúng đã mò vào trong nhà tránh giá lạnh. Anh hỏi sao cô không mua một con mèo và nhận được một lời giải thích kỳ cục. Cô nói con mèo sẽ giết hết bọn chuột và kéo lê xác chúng để cô nhìn thấy, mà cô lại không thích cảnh đó tý nào. Anh để tâm vào việc nghe ngóng tiếng bẫy sập và vứt lũ chuột đi trước khi cô biết chuyện gì xảy ra. Sau đó anh giảng giải về đống giấy tờ chất đầy nhà bếp, nguy cơ cháy và cô đã đồng ý chuyển chúng nếu căn phòng phía trước khô ráo hơn. Đó trở thành công việc chính của anh. Anh mua máy sưởi và sửa các bức tường. Anh thuyết phục cô dành ra hơn nửa tháng để dỡ đống giấy tờ xuống, xem lại và xếp chúng vào những cái giá anh đã đóng.

Cô cho biết các giấy tờ đó là bản thảo cuốn sách của cha cô. Đôi khi cô gọi nó là một cuốn tiểu thuyết. Anh không nghĩ đến việc hỏi bất cứ điều gì về nó nhưng một hôm cô nói với anh cuốn sách có hai nhân vật tên là Matilda và Stephen. Một cuốn tiểu thuyết lịch sử.

– “Anh có nhớ môn lịch sử không?” – Anh đã hoàn tất năm năm trung học với điểm số cao và có khả năng thiên phú về môn lượng giác và địa lý nhưng không nhớ nhiều về lịch sử. Vào năm học cuối, tất cả những gì mọi người có thể nghĩ là chuẩn bị ra trận.

Anh nói: Không hẳn.

- Anh sẽ nhớ lại được nếu đi đến Tu viện Strawn. Anh hẳn muốn nghẹn cả cổ. Dù sao đó cũng là lịch sử nước Anh.

Cô nói Stephen là một anh hùng. Một người đàn ông của danh dự, quá tốt vào thời đó. Ông là người hiếm hoi không vơ váo cho mình hoặc tìm cách nuốt lời nếu có dịp. Do đó, cuối cùng ông đã không thành công.

Và tiếp theo là nhân vật Matilda. Cô ấy là một hậu duệ trực tiếp của William Người Chinh phục[3], độc ác và kiêu căng như bạn có thể hình dung. Dẫu vậy, sẽ có người vẫn ngu ngốc đứng ra bênh vực chỉ vì ả ta là một phụ nữ.

- Nếu ba viết xong được, nó sẽ là một cuốn tiểu thuyết rất hay.

Tất nhiên Jackson không ngốc. Ạnh biết các cuốn sách tồn tại bởi có người ngồi xuống và viết. Chúng không xuất hiện một cách bất ngờ. Nhưng tại sao chúng lại xuất hiện, đó là câu hỏi. Có rất nhiều cuốn sách trùng lặp nhau. Anh có đọc hai quyển như vậy ở trường. Câu chuyện hai thành phố (1) và  Huckleberry Finn (2), quyển nào cũng thu hút anh với ngôn từ riêng của nó dù theo những cách khác nhau. Và điều đó có thể hiểu được. Chúng được viết ra trong quá khứ. Mặc dù không định nói ra nhưng điều làm anh bối rối là tại sao bây giờ lại có người muốn ngồi xuống và đóng vai người khác. Lúc này đây.

- Một bi kịch – Belle nói khô khan, và Jackson không biết cô ám chỉ ba cô hay những nhân vật trong cuốn sách còn dang dở. Dù sao, bây giờ căn phòng này đã có thể ở được, anh bắt đầu chú ý đến mái nhà. Thật phí công nếu sửa sang lại một căn phòng và mái mà chỉ sử dụng trong một hay hai năm. Anh đã lợp lại mái và cô có thể yên tâm trong vài mùa đông tới. Nhưng anh không thể đảm bảo cho những năm sau nữa. Và anh vẫn có kế hoạch tiếp tục hành trình khi Giáng sinh đến.

Các gia đình Mennonites ở trang trại kế bên có nhiều cô gái lớn tuổi và các cậu thiếu niên mà anh đã nhìn thấy, họ không đủ khỏe để đảm đương việc nặng. Jackson đã làm thuê cho họ trong vụ thu hoạch. Anh được mời cùng ăn với họ và ngạc nhiên thấy các cô gái tỏ ra phấn khích khi dọn món cho anh, họ không hoàn toàn nín lặng như anh nghĩ. Anh nhận thấy các bà mẹ luôn trông chừng họ, còn các ông bố thì canh chừng anh. Tất cả đều trong vòng kiểm soát.

Và tất nhiên không phải nói gì về Belle. Anh phát hiện ra cô lớn hơn anh tận 16 tuổi. Đề cập đến sự chênh lệch này, thậm chí chỉ là đùa, sẽ làm hỏng mọi thứ. Cô và anh thuộc hai kiểu người khác nhau.

Khi cần mua sắm, họ tới thị trấn Oriole, ngược hướng với thị trấn nơi anh lớn lên. Anh buộc chặt ngựa trong chuồng của Nhà thờ vì tất nhiên trên các phố chính không còn những cột buộc ngựa nữa. Lúc đầu, anh khá dè dặt với cửa hiệu bán đồ sửa chữa gia dụng và tiệm hớt tóc. Nhưng anh sớm nhận ra điều gì đó về các thị trấn nhỏ – giống như thị trấn anh từng lớn lên. Họ không có gì nhiều để gây chuyện, trừ khi có các trận bóng chày hoặc khúc côn cầu phải đấu thêm hiệp phụ, lúc đó sự cuồng nhiệt tạo ra một kiểu thù địch. Họ tìm lên thành phố mỗi khi cần mua thứ gì đó không có sẵn tại các cửa hàng thị trấn. Cũng như vậy, họ sẽ tìm đến một bác sỹ ở thành phố khi không muốn đến các phòng khám quen thuộc của thị trấn. Anh không bắt gặp người quen nào và không có ai tỏ ra tò mò về sự có mặt của anh, mặc dù họ có thể nhìn con ngựa hai lần. Trong những tháng mùa đông, thậm chí chẳng ai nhìn ngó đến con ngựa, bởi vì những con đường không được cào tuyết và mọi người bận bịu mang sữa tới xưởng làm bơ hoặc trứng đến hiệu tạp hóa.

Belle luôn dừng lại để tìm hiểu bộ phim nào đang được chiếu mặc dù cô không có ý định đi xem dù chỉ một trong số đó. Kiến thức về phim ảnh và các ngôi sao điện ảnh của cô khá tốt nhưng toàn là thông tin của những năm trước. Ví dụ cô có thể cho bạn biết ngoài đời thực Clark Gable (diễn viên nam chính phim Cuốn theo chiều gió) đã kết hôn với ai trước khi trở thành Rhett Butler.

Jackson đi hớt tóc khi cần và mua thuốc lá khi hết.  Giờ anh hút như một nông dân, tự cuộn thuốc cho mình và không bao giờ châm thuốc trong nhà.

Trong một thời gian, xe cũ không có bán sẵn. nhưng khi chúng xuất hiện trở lại, với những xe mới nhất trình làng và những người nông dân kiếm tiền theo cách sẵn sàng biến chúng thành những chiếc xe cũ, anh đã bàn với Belle. Có Chúa mới biết con ngựa Tàn nhang đã bao nhiêu tuổi và bướng bỉnh ra sao khi leo đồi.

Anh nhận thấy ông đại lý xe hơi để ý đến mình, dù anh mới qua một lần.

“Tôi luôn nghĩ rằng anh và em gái anh thuộc nhóm Tin lành nhưng trang phục của họ lại khác” – ông đại lý nói.

Điều ông ta lầm tưởng khiến Jackson hơi choáng váng nhưng cũng khả dĩ hơn việc anh và cô bị nhầm là một cặp. Điều đó khiến anh nhận ra mình đã già dặn và thay đổi theo tháng năm, rằng dấu vết của người lính gầy gò, hoảng loạn nhảy tàu lúc trước đã không còn nhận ra được trong người đàn ông hiện tại. Trong khi đó, Belle, như anh có thể thấy đến thời điểm này, đã ngưng lớn tại một cột mốc thời gian nào đó và cô giữ nguyên dáng vẻ một đứa trẻ già dặn. Cách nói chuyện của cô càng củng cố thêm ấn tượng này: chuyện nọ xọ chuyện kia, quá khứ xen lẫn hiện tại. Dường như cô không nhận thấy sự khác biệt giữa chuyến đi vào thị trấn gần đây nhất của họ với lần xem phim cuối cùng với ba và mẹ cô, hay lần gặp mặt hài hước khi Margaret Rose, giờ đã chết, dứ dứ đôi sừng vào một Jackson đầy lo lắng.

Mùa hè năm 1962, họ đến Toronto trên chiếc xe hơi thứ hai của mình. Đó là một chuyến đi ngoài dự tính và không được đúng lúc lắm với Jackson. Một mặt, anh đang xây chuồng ngựa mới cho hội Tin lành, những người bận rộn với các loại cây trồng. Mặt khác anh phải chuẩn bị thu hoạch rau và dự định bán cho cửa hàng ở Oriole. Nhưng Belle có một khối u và rút cuộc bị thuyết phục cần phải để tâm đến nó. Và giờ đây cô được xếp lịch mổ tại Toronto.

Belle tiếp tục nói – nhiều thay đổi quá. Phải chăng chúng ta vẫn đang sống tại Canada ?

Đó là trước khi họ đi qua Kitchener. Một lần họ đang lái xe trên một đường cao tốc mới, cô đã thực sự lo lắng, cầu khẩn anh tìm một con đường phụ hoặc rẽ lối khác và trở về nhà. Anh thấy mình sẵng giọng với cô – bản thân anh cũng ngạc nhiên vì giao thông ở đây. Cô im lặng suốt trên quãng đường còn lại và anh không có cách nào để biết liệu cô có nhắm mắt bỏ cuộc hay cầu nguyện. Anh chưa bao giờ thấy cô cầu nguyện.

Thậm chí sáng nay cô cố gắng khiến anh thay đổi ý nghĩ về chuyện ra đi. Cô nói khối u đang nhỏ lại chứ không to ra nữa. Do mọi người giờ đều có bảo hiểm y tế, cô tiếp, chả ai thèm làm gì trừ việc chạy tới bác sĩ và làm cuộc sống của họ thành một bộ phim bi thương dài về bệnh viện và phẫu thuật. Tất cả những cái đó chả có tác dụng gì ngoài việc kéo dài giai đoạn phiền toái vào cuối đời.

Cô bình tĩnh lại và phấn khởi hẳn lên khi họ đến ngã rẽ và thực sự vào trong thành phố. Họ thấy mình trên Đường Đại lộ, và thay vì thốt lên  mọi thứ đã thay đổi, cô dường như nhận ra điều gì đó trên mọi tòa nhà cô từng biết. Có một tòa chung cư nơi một giáo viên của Tu viện Stawn đã sinh sống (Strawn chỉ là phát âm, lý ra phải Strachan như cô đã nói với anh). Tại tầng hầm có một tiệm hàng nơi bạn có thể mua sữa và thuốc lá và báo. Chẳng kỳ lạ sao- cô nói – nếu anh vào đó và vẫn tìm thấy tờ báo Telegram, trên đó không chỉ có tên mà còn có cái hình mờ mờ của ba tôi chụp khi ông còn trẻ.

Sau đó cô khóc một chút, và ở dưới một con phố cô nhìn thấy nhà thờ – cô có thể thề chính là nhà thờ đó – nơi cha mẹ cô đã tổ chức hôn lễ. Họ đã đưa cô đến đó để chỉ cho cô thấy mặc dù họ không phải là giáo dân của nhà thờ đó. Họ không đi bất cứ nhà thờ nào xa hơn. Ba cô cho biết hôn lễ diễn ra tại tầng hầm nhưng mẹ cô lại nói là phòng lễ.

Mẹ cô có thể nói chuyện sau đó, lúc bà còn có thể nói. Có lẽ vào thời điểm đó có một đạo luật khiến bạn cần kết hôn tại một nhà thờ, nếu không hôn lễ của bạn sẽ trở nên bất hợp pháp.

Tại Eglinton cô nhìn thấy bảng tàu điện ngầm.

- Nào nghĩ đi, tôi chưa bao giờ được đi trên một chuyến tàu điện ngầm nào.

Cô nói điều này với một vẻ đau đớn xen lẫn với tự hào.

- Tưởng tượng mọi thứ còn lại thật xa lạ.

Bệnh viện đã chuẩn bị sẵn sàng tiếp nhận cô. Cô tiếp tục tỏ ra hoạt bát, nói với họ về sự kinh sợ của mình đối với giao thông và về những thay đổi, tự hỏi nếu vẫn còn có một chương trình biểu diễn như vậy vào dịp Giáng sinh tại cửa hàng của Eaton. Và còn ai nhớ tờ báo Telegram?

- Hai người nên lái xe qua khu phố Tàu – một y tá nói. Bây giờ khu đó thú vị đấy

- Tôi mong được nhìn thấy nó trên đường về nhà – cô cười và nói- Nếu tôi về được.

- Ồ chị đừng có nghĩ ngợi lung tung.

Một y tá khác đang nói chuyện với Jackson về chỗ nên đậu xe, và nói cho anh nơi để di chuyển nó để không bị phạt. Anh này cũng cho anh biết những nhà trọ dành cho khách vãng lai có giá mềm hơn hẳn so với khách sạn.

Họ nói giờ Belle nên nằm xuống giường. Một bác sĩ sẽ đến xem xét bệnh tình và Jackson có thể quay lại sau để chúc cô ngủ ngon. Họ cho biết lúc đó cô sẽ hơi mơ màng buồn ngủ.

 Cô nghe được và nói cô luôn luôn mơ màng nên anh sẽ không ngạc nhiên, và cô cất tiếng cười khẽ.

Người y tá đưa anh ký lên thứ gì đó trước khi anh rời phòng. Anh ngập ngừng ở mục hỏi về quan hệ với bệnh nhân. Sau đó anh ghi “bạn bè”.

Buổi tối khi anh quay lại, anh đã thấy một sự thay đổi mặc dù anh không có ý miêu tả Belle đang mơ màng. Họ mặc cho cô bộ quần áo màu xanh lùng thùng, để lộ cổ và hai cánh tay. Anh hiếm khi nhìn thấy cô lộ trần nhiều như vậy, hoặc nhận thấy các sợi gân xanh khô cứng nằm dài giữa xương đòn và cằm.

Cô tức giận vì miệng khát khô.

- Họ không để lại cho tôi thứ gì ngoại trừ mấy hớp nước.

Cô muốn anh đi kiếm cho cô một lon Coca, thứ đồ uống- theo anh biết- cô chưa bao giờ được thưởng thức trong đời.

- Dưới sảnh có một cái máy – hẳn là lấy Coca ở đấy. Tôi thấy mọi người đi qua với một cái  chai trong tay. Điều đó làm tôi khát khô cả cổ.

Anh nói không thể làm trái với yêu cầu của bác sỹ.

Nước mắt ứa ra, cô bực tức quay đi.

- Tôi muốn về nhà

- Sẽ sớm thôi mà.

- Anh có thể giúp tôi tìm quần áo của tôi

- Không, tôi không thể.

- Nếu anh không làm thì tôi sẽ làm. Tôi sẽ tự đi đến ga xe lửa.

- Không còn bất kỳ tàu chở khách nào cho tuyến đường của chúng ta nữa.

Đột ngột sau đó, cô có vẻ từ bỏ kế hoạch tẩu thoát của mình.

Trong một khoảnh khắc cô bắt đầu nhớ lại ngôi nhà và tất cả những sự sửa chữa mà họ –  hoặc chủ yếu là anh – đã tiến hành. Bên ngoài nhà sơn màu trắng sáng và thậm chí phía sau nhà bếp cũng được quét vôi trắng và lắp thêm tấm ván sàn. Mái nhà được lợp lại và các  cửa sổ lấy lại được dáng vẻ cũ của chúng. Và hơn hết hệ thống ống nước là một niềm vui trong mùa đông.

- Nếu không có anh đến, tôi sớm sẽ phải sống trong cảnh bần hàn bẩn thỉu.

Anh không nói lên ý kiến ​​của mình rằng cô quả đã từng sống như vậy.

- Khi mổ xong, tôi sẽ viết di chúc – cô nói. Tất cả là của anh. Công sức của anh sẽ không bị lãng phí.

Tất nhiên anh có nghĩ về điều này, và anh có thể hy vọng rằng triển vọng về quyền sở hữu sẽ mang lại cho anh một sự hài lòng đúng mực, dù đáng lẽ anh cần bày tỏ niềm hy vọng một cách trung thực và thân mật rằng không có gì xảy ra quá sớm. Nhưng không. Dường như tất cả chả là gì với anh, tất cả đều ở rất xa.

Cô lại băn khoăn

- Ồ, tôi ước là đang ở nhà chứ không phải ở đây.

- Chị sẽ cảm thấy khỏe hơn nhiều lúc tỉnh dậy sau ca phẫu thuật

Mặc dù từ những gì anh nghe được, đó chỉ là một lời nói dối trơ trẽn. Đột nhiên anh cảm thấy rất mệt mỏi.

Anh đã tiến gần với sự thật hơn anh có thể đoán. Hai ngày sau khi cắt bỏ khối u, Belle ngồi trong một căn phòng khác, háo hức được chào đón anh và không phiền lòng chút nào vì những tiếng rên phát ra từ một người phụ nữ phía sau bức màn ở giường bên cạnh. Ít nhiều giống cô – Belle –  vào ngày hôm qua, khi anh không bao giờ buộc cô mở mắt hay chú ý tới anh cả.

- Đừng để ý đến bà ta – Belle nói. Bà ấy hoàn toàn khỏe rồi. Có thể chưa cảm nhận được một điều gì. Ngày mai bà ấy sẽ đi lại, tươi tắn như đồng xu. Hoặc có thể không hồi phục.

Có có dáng vẻ tự mãn, sự nhẫn tâm của một cựu chiến binh. Cô đang ngồi trên giường và nuốt một số loại thức uống sáng màu da cam qua một ống hút cong. Cô trông trẻ hơn rất nhiều so với người phụ nữ anh đã mang đến bệnh viện mấy ngày trước.

Cô muốn biết liệu anh có ngủ được đủ giấc, liệu anh tìm thấy chỗ ăn uống thích hợp, và thời tiết có quá ấm khiên anh không thể đi bộ. Cô muốn biết anh có thời gian để ghé thăm Bảo tàng Hoàng gia Ontario, như cô đã khuyên không.

Nhưng cô không thể tập trung vào những câu trả lời của anh. Cô dường như trong trạng thái bên trong của sự ngạc nhiên. Ngạc nhiên được kiểm soát.

- À tôi phải nói với anh – cô nói, đi thẳng vào lời giải thích lý do tại sao anh chưa đến được bảo tàng.

 – Ồ, đừng có căng thẳng như vậy. Vẻ mặt như thế của anh sẽ khiến tôi phá lên cười và như vậy sẽ ảnh hưởng đến vết khâu. Tuy nhiên, tại sao tôi lại không suy nghĩ về nụ cười trên đời này chứ? Đó thực sự là một điều đáng buồn khủng khiếp, một thảm kịch. Anh có biết về cha tôi, những gì tôi đã nói với anh về cha tôi …

Điều anh nhận thấy là cô gọi cha thay vì ba.

- Cha tôi và mẹ tôi…

Cô dường như phải tìm kiếm cái gì xung quanh và  tiếp tục.

- Hình dáng của ngôi nhà vốn khả dĩ hơn lần đầu tiên anh nhìn thấy nó. Ừ nó vậy đấy. Chúng tôi sử dụng căn phòng ở gác hai, đầu cầu thang làm nhà tắm. Tất nhiên chúng tôi phải lên xuống gác để xách nước. Chỉ sau này, lúc anh tới, tôi mới sử dụng tầng hầm. Anh có biết nó từng là kho thực phẩm với những cái giá trong đó?

Làm sao cô có thể không nhớ việc anh đã tháo các kệ ra và đặt chúng trong phòng tắm? Chính anh là người đã làm điều đó.

- Tốt thôi, vậy thì sao nào? – cô nói, như thể đang trôi theo dòng suy nghĩ của anh. – Vậy nên tôi đun nước và xách lên lầu để kỳ cọ thân thể bằng bọt biển. Và tôi trút bỏ tất cả quần áo của mình. Đúng thế. Có một tấm gương lớn trên bồn rửa. Anh thấy là nó  có một bồn rửa như một phòng tắm thực sự khi anh rút phích cắm và đổ nước lại vào thùng khi tắm xong. Nhà vệ sinh ở nơi khác. Anh hình dung ra rồi. Vậy, tôi rửa ráy và tất nhiên là cởi bỏ quần áo. Lúc đó khoảng 9h đêm vì vậy có nhiều ánh đèn. Tôi đã nói là vào mùa hè phải không? Và rằng căn phòng nhỏ đó trông ra hướng Tây?

- Sau đó, tôi nghe tiếng bước chân và tất nhiên đó là ba. Cha tôi. Hẳn ông đã xong công đoạn đưa mẹ đi ngủ. Tôi nghe thấy các bước chân lên gác và nhận thấy chúng vang to. Phần nào không bình thường. Đầy chủ ý. Hoặc có thể đó chỉ là ấn tượng của tôi sau đó. Anh có thể bi kịch hóa vấn đề sau đó. Tiếng chân dừng lại ngay bên ngoài cửa phòng tắm và nếu tôi phải nghĩ điều gì đó, tôi nghĩ: ồ ông ấy chắc phải rất mệt mỏi. Tôi không cài then cửa vì tất nhiên là phòng không có then cài cửa. Anh chỉ giả định có ai đó trong phòng nếu cửa được khép lại.

- Như vậy, ông đứng bên ngoài cửa; tôi không nghĩ bất cứ điều gì tới chuyện đó và rồi ông mở cửa. Ông chỉ đứng và nhìn tôi. Và tôi phải nói điều định nói. Ông nhìn toàn bộ cơ thể tôi chứ không chỉ riêng khuôn mặt. Mặt tôi in lên trên gương và ông nhìn tôi qua gương, từ phía sau cơ thể và tôi không thể nhìn thấy ông. Đó hoàn toàn không phải một cái nhìn bình thường.

- Tôi sẽ cho anh biết những gì tôi nghĩ. Tôi nghĩ ông ấy đang mộng du. Tôi không biết phải làm gì, bởi vì bạn không nên làm ai đó trong cơn mộng du phải giật mình.

Nhưng sau đó ông nói: “Xin lỗi!” và tôi biết ông không mơ ngủ. Tuy nhiên, ông nói bằng một kiểu giọng hài hước, ý tôi là giọng lạ lùng. Kiểu như ông ghét bỏ tôi. Hoặc giận tôi, tôi cũng không biết nữa. Sau đó, ông để cửa mở và đi xuống sảnh. Tôi lau khô người, mặc bộ áo ngủ, lên giường nằm và ngủ ngay lập tức. Khi tôi thức dậy vào buổi sáng, tôi thấy chỗ nước đã bị rút cạn. Tôi không muốn đến gần, nhưng chả hiểu sao tôi đã làm.

- Nhưng tất cả mọi thứ có vẻ bình thường và ông đã lên gõ máy chữ. Ông chỉ nói to chào buổi sáng và sau đó ông hỏi tôi cách đánh vần một số từ. Điều ông thường làm vì tôi đánh vần tốt hơn ông. Vì vậy, tôi đã giúp ông và sau đó tôi nói rằng ông cần học đánh vần nếu ông cho mình là một nhà văn, ông có vẻ tuyệt vọng. Nhưng lúc sau, khi tôi đang rửa đĩa chén, ông đã đến ngay sau lưng tôi: người tôi đông cứng lại. Ông chỉ nói: “Belle, bố xin lỗi!” Và tôi nghĩ, ồ, tôi mong là ông không thốt ra lời xin lỗi. Nó làm tôi sợ. Tôi biết bố thực sự hối lỗi nhưng ông đã nói lời xin lỗi công khai theo cách mà tôi không thể ngơ đi. Tôi chỉ nói: “Không sao đâu bố” nhưng tôi không thể khiến bản thân thốt ra những lời đó với một giọng dễ dàng tuồng như thực sự là không sao.

- Tôi không thể. Tôi phải để bố biết ông đã thay đổi chúng tôi. Tôi đi ra trút bỏ nước rửa bát và sau đó tôi quay trở lại với bất cứ điều gì khác tôi đang làm và không nói một lời. Sau đó tôi lay mẹ dậy sau một giấc ngủ ngắn và nấu xong bữa tối. Tôi gọi bố nhưng ông không tới ăn. Tôi nói với mẹ hẳn ông ra ngoài đi dạo. Ông thường làm thế khi mạch viết bị tắc. Tôi giúp mẹ cắt thức ăn.

- Tôi không biết ông đi đâu. Tôi đưa mẹ lên giường mặc dù đó là công việc của bố. Sau đó, tôi nghe thấy tiếng tàu hỏa lăn tới và cùng lúc là chấn động và tiếng phanh kít vang trời. Và tôi biết chắc điều gì đã xảy ra mặc dù  không nhớ chính xác khi nào tôi biết được điều đó.

- Tôi đã nói với anh lúc trước. Tôi đã nói ông bị tàu hỏa cán.

- Nhưng tôi không nói với anh điều này, điều làm tôi đau lòng. Lúc đầu, tôi không thể chịu đựng và thực ra trong thời gian dài nhất tôi đã sai khiến đầu óc rằng ông đang đi dọc theo đường tàu với công việc trong tâm trí và không nghe thấy con tàu lao tới. Được rồi, đó là tất cả câu chuyện. Tôi sẽ không nghĩ rằng đó là vì chuyện của tôi hay thậm chí về điều căn bản nhất. Tình dục.

Dường như chỉ lúc này tôi mới thực sự hiểu vấn đề và đó không phải lỗi của ai. Đó là lỗi của tình dục trong một tình huống bi thảm. Tôi lớn lên ở đó và mẹ theo cách của bà và ba theo cách tự nhiên của ông. Không phải là lỗi của tôi, cũng không phải lỗi của ông.

- Tất cả những gì tôi muốn nói, là phải thừa nhận có những nơi mọi người có thể đến nếu họ mắc phải một tình huống. Và không phải xấu hổ hay tội lỗi về điều đó. Nếu anh nghĩ tôi muốn nói đến nhà chứa, anh đã đúng. Cũng lại đúng nếu anh nghĩ tới gái mại dâm. Anh có hiểu không?

Nhìn qua đầu cô, Jackson nói có.

- Tôi cảm thấy rất thanh thản. Không phải  tôi không cảm nhận được bi kịch, nhưng theo một cách tôi đã đứng ở ngoài thảm kịch, ý tôi là vậy. Nó chỉ là những sai lầm của nhân loại mang tính bi thảm, nếu anh hiểu ý tôi. Anh đừng cho là tôi không có lòng từ bi nếu tôi đang mỉm cười. Tôi có lòng trắc ẩn lớn lao. Nhưng tôi phải nói rằng tôi khuây khỏa hơn. Cùng lúc, tôi phải nói rằng tôi lại cảm thấy hạnh phúc. Những lời này không làm anh bối rối chứ?

- Không

- Anh nhận thấy tôi đang ở trong một trạng thái hơi bất thường. Tôi biết mình đang ở trạng thái ấy. Bất thường rõ ràng. Ý tôi là trong mọi thứ. Tất cả mọi thứ rất rõ ràng. Tôi rất vui vì điều đó.

Người phụ nữ trên giường không ngừng rên rỉ suốt cuộc nói chuyện của họ. Jackson cảm thấy như điệp khúc đó đã đi vào trong đầu anh.

Anh nghe tiếng giày nhẹ của y tá trong sảnh và hy vọng họ sẽ vào phòng. Họ đã vào.

Cô y tá nói phải cho Belle uống thuốc ngủ theo thời gian. Anh sợ cô đề nghị anh hôn từ biệt. Theo như anh nhận thấy, trong bệnh viện người ta rất hay ôm hôn nhau. Anh vui mừng khi đứng lên mà không  phải nghe lời đề nghị như vậy.

- Hẹn gặp lại chị vào ngày mai.

Anh dậy sớm, và quyết định tản bộ trước khi ăn sáng. Anh ngủ rất ngon giấc nhưng tự nhủ phải lánh xa cái không khí bệnh viện. Không phải vì anh lo quá nhiều vì sự thay đổi trong Belle. Anh nghĩ nhiều khả năng hôm nay hoặc vài ngày tới cô sẽ trở lại bình thường. Cô thậm chí còn không thể nhớ câu chuyện đã nói với anh. Đó sẽ là một phước lành.

Mặt trời lên cao như ta có thể trông đợi tại thời điểm này trong năm; xe buýt và xe điện  đã khá đông người. Anh đi về phía Nam một chút, sau đó rẽ hướng Tây vào phố Dundas, và một lúc sau thấy mình đang ở trong khu phố Tàu mà anh đã nghe đã nhắc đến. Hàng đống rau, loại biết tên lẫn không biết, chất đầy trong các cửa hiệu, và các con vật nhỏ, gầy, dường như ăn được, treo bán lủng lẳng. Đường phố đầy xe tải đậu trái phép và những người Tàu ồn ã. Tất cả những tiếng la the thé nghe như có một cuộc chiến, nhưng có lẽ đối với họ đó chỉ là cơm bữa. Tuy nhiên anh có cảm giác như bị lạc đường. Anh tạt vào một nhà hàng Trung Quốc nhưng quảng cáo phục vụ ăn sáng bình thường gồm trứng và thịt xông khói. Khi ra khỏi quán, anh định quay lại lần theo cung đường đã đi.

Nhưng thay vào đó anh thấy mình đang tiến về hướng Nam một lần nữa. Anh đi vào một phố dân cư với những ngôi nhà cao và hẹp bằng gạch. Chúng hẳn được xây trước khi mọi người trong khu vực thấy cần có đường để lái xe hoặc có thể thậm chí trước khi họ có xe ô tô. Trước khi có những thứ như xe hơi xuất hiện.  Anh đi tới khi nhìn thấy biển báo phố Queen mà anh từng nghe nói. Anh lại rẽ sang phía tây và sau khi đi qua một vài tòa nhà, anh bị ách lại. Anh len vào một đám người tập trung trước một cửa hàng bánh. Họ bị chiếc xe cứu thương – đỗ ngay trên lối đi bộ – chiếm mất đường đi lại. Một số người đang phàn nàn vì trễ giờ và hỏi to liệu đỗ xe cứu thương trên lối đi bộ là đúng luật không. Một số khác trông ôn hòa hơn, trao đổi với nhau về những khả năng xảy ra. Thương vong được nhắc tới, một số người đứng xem nói về những ai có thể thiệt mạng và những người khác cho đấy là lý do hợp pháp duy nhất để chiếc xe có thể đậu tại đó.

Rốt cuộc thì người đàn ông cũng được khiêng ra trên cáng. Ông rõ ràng chưa chết, nếu không người ta đã phủ khăn lên mặt. Ông không được khiêng ra qua cửa hàng bánh, như một số người đã bông đùa dự đoán – đó là một sự kiểm tra chất lượng của bánh rán – nhưng qua cổng chính của tòa nhà. Đó là một tòa nhà 5 tầng bằng gạch. Tầng trệt là hiệu giặt và tiệm bánh. Cái tên khắc trên cửa chính gợi lên niềm tự hào cũng như một số điều điên rồ trong quá khứ của nó .

Bonnie Dundee.

Một người đàn ông không mặc áo cứu thương ra cuối cùng. Anh ta đứng đó, bực tức nhìn đám đông đang tính chuyện giải tán. Điều duy nhất phải chờ đợi bây giờ là tiếng kêu inh ỏi của xe cứu thương khi tìm thấy đường của nó trên phố và lao đi.

Jackson là một trong những người không bận tâm đến chuyện phải đi tiếp. Anh không tò mò chút nào về chuyện này, hơn là chuyện chỉ đang đợi chỗ rẽ không thể tránh được mà anh mong đợi, chỗ rẽ đưa anh trở lại nơi anh xuất phát. Người đàn ông cuối cùng ra khỏi tòa nhà  đi ngang qua và hỏi anh có vội không.

Không. Không vội lắm.

Đó là ông chủ tòa nhà. Người được khiêng lên xe cứu thương là người phụ trách bảo trì và quản lý.

- Tôi cần tới bệnh viện để xem ông ấy có việc gì không. Hôm qua mọi chuyện vẫn suôn sẻ. Không có gì phải phàn nàn. Theo như tôi biết, chả có ai gần đây để có thể nhờ cậy. Tệ nhất là tôi không thể tìm thấy chùm chìa khóa. Không thấy trên người ông ấy và tôi cũng không biết chúng thường được cất ở đâu. Vậy tôi phải về nhà và lấy chùm dự phòng và tự hỏi: anh có thể trông giúp tôi một lúc không? Tôi phải về nhà và qua bệnh viện nữa. Tôi có thể nhờ một trong số người thuê nhà nhưng chỉ là không thích, nếu anh biết tôi định nói gì. Bản tính tọc mạch hay cái gì đó tương tự. Ông ta hỏi lại một lần nữa liệu Jackson có cảm thấy phiền toái và anh nói không sao.

- Chỉ cần để mắt mọi người ra vào tòa nhà và yêu cầu họ giơ chìa khóa cho anh xem. Nói với họ đây là trường hợp khẩn cấp nhưng sẽ không kéo dài.

Ông ta bước đi rồi quay lại.

- Anh có thể ngồi.

Jackson không để ý có một cái ghế. Nó được gấp lại và đẩy ra khỏi đường để xe cứu thương có chỗ đậu. Nó chỉ bằng vải nhưng đủ vững và thoải mái. Jackson thầm cảm tạ, đặt nó xuống một chỗ không làm vướng người qua đường hoặc cư dân tòa nhà. Chả ai chú ý đến anh. Anh bắt đầu nhớ tới bệnh viện và việc anh phải trở lại đó trước khi vắng mặt quá lâu. Nhưng người đàn ông đó vội quá, và ông đã có đủ thứ phải lo nghĩ rồi. Anh kết luận sẽ trở về nhanh nhất có thể.

Khi đã ngồi xuống Jackson nhận ra anh đã đi bộ quá xa khỏi khách sạn.

Người đàn ông đã nói với anh nếu muốn hãy yêu cầu một tách cà phê hoặc một thứ đồ ăn tại cửa hàng bánh.

- Chỉ cần nói tên tôi với họ.

Nhưng Jackson thậm chí không biết tên ông ta.

Khi người chủ nhà trở lại, ông xin lỗi vì về trễ. Thực tế là người đàn ông được đưa đi  cấp cứu đã qua đời. Cần sắp xếp lại mọi thứ. Cần đánh một bộ khóa mới. Chúng đây rồi. Những người thuê nhà lâu năm sẽ tham dự tang lễ. Bản cáo phó có thể được đưa tới trong chốc lát. Một loạt rắc rối dù nó đã giải quyết xong.

 Vấn đề giải quyết được nếu Jackson có thể giúp. Tạm thời. Chỉ là tạm thời.

Jackson nói: được thôi.

Sẽ thu xếp được nếu anh cần thêm một chút thời gian. Ngay sau tang lễ và thu xếp đồ. Một vài ngày sau đó anh có thể sắp đặt công việc và chuyển tới tòa nhà.

- Điều đó không cần thiết – Jackson nói. Đồ vật của anh dồn cả một nơi với nhau còn tài sản thì nằm gọn trên lưng.

Đương nhiên điều này dấy lên một chút nghi ngờ. Một vài ngày sau, Jackson không hề ngạc nhiên khi biết rằng ông chủ mới này đã tới đồn cảnh sát. Nhưng mọi việc có vẻ tốt đẹp. Anh xuất hiện như là một trong những gã cô đơn, có thể đắm mình quá sâu trong cô độc theo cách này hay cách khác nhưng không phải kẻ vi phạm pháp luật.

Có vẻ như không phải tiến hành điều tra gì cả.

Theo một thói quen, Jackson thích những người lớn tuổi hơn trong tòa nhà. Và theo quy luật của những người độc thân. Không phải những kẻ vô hồn. Những người có quyền lợi. Tài năng. Loại tài năng đã được ghi nhận, từng giúp kiếm sống nhưng không đủ để theo đuổi cả đời. Một phát thanh viên radio nổi tiếng trong thời kì chiến tranh nhưng giờ bị đứt dây thanh quản. Hầu hết mọi người tin rằng ông đã chết. Nhưng ông sống ở đây trong căn hộ độc thân, cập nhật tin tức và đặt tờ Globe and Mail, tờ báo ông thường đưa cho Jackson trong trường hợp có thông tin gì đó làm anh quan tâm.

Đã có bản tin như thế này.

Marjorie Isabella Treece (thường gọi là Belle) con gái của Willard Treece, ký giả lâu năm phụ trách chuyên mục cho tờ Toronto Telegram, và vợ, bà Helena Treece (nhũ danh Abbott), đã qua đời sau một cuộc chiến dũng cảm với bệnh ung thư. Báo Oriole chép. Ngày 18 tháng 7 năm 1965.

Tin không đề cập đến nơi cô đang sống. Có lẽ ở Toronto. Cô đã dai dẳng hơn anh dự tính. Anh không có một giây phút nào hình dung ra những việc cần làm nếu ở địa vị của cô. Anh không phải hình dung – những điều như vậy thường được khơi gợi trong mơ, và anh có cảm giác bực tức hơn là khát khao, như thể anh phải tìm kiếm một công việc không bao giờ kết thúc được.

Trong tòa nhà Bonnie Dundee, cần phải quan tâm đến những người thuê nhà vì anh đảm nhiệm trông coi khuôn viên và các căn hộ mà cánh phụ nữ gọi là tổ ấm của họ. (Cánh đàn ông thường không dễ dàng với bất cứ việc sửa chữa nâng cấp vì điều đó đồng nghĩa với việc tăng tiền thuê nhà). Anh thể hiện sự tôn trọng khi nói chuyện với họ, đưa ra đề xuất hợp lý, và căn hộ sẽ được đưa vào danh sách chờ sửa chữa. “Chúng ta có thể lấp đầy tòa nhà, không cần bất cứ gã dở hơi nào cả” – ông chủ nhà bình luận. Nhưng Jackson chỉ ra rằng các gã dở hơi như ông gọi nói chung ngăn nắp hơn mức trung bình, hơn nữa họ chỉ là thiểu số. Có một quý bà đã từng chơi cho Dàn nhạc giao hưởng Toronto. Một nhà phát minh đã đổ hết tiền của vào một trong những phát minh của mình và vẫn không từ bỏ mặc dù đã hơn tám mươi. Một diễn viên tị nạn Hungary có âm giọng không được ưa chuộng nhưng vẫn kinh doanh đâu đó trên thế giới. Tất cả họ đều cư xử đúng mực, ngay cả những người đến quán ba Epicure vào mỗi trưa và ở lại cho đến khi quán đóng cửa. Ngoài ra bạn bè họ thuộc số những người thực sự nổi tiếng để thăm hỏi, dù hiếm hoi. Cũng không cần cầu Chúa vì điều đó: Bonnie Dundee có một nhà giảng thuyết tại gia, dù khiến nhà thờ phát run, nhưng luôn có thể làm lễ khi có yêu cầu.

Người ta thường ở lại cho tới khi cần đến sự giúp đỡ của anh.

Một ngoại lệ là cặp vợ chồng trẻ Candace và Quincy. Họ chưa bao giờ trả tiền thuê nhà và đã bỏ đi lúc nửa đêm. Tình cờ ông chủ nhà có mặt lúc họ đến tìm phòng và bào chữa cho việc nhận họ vào trọ bằng lý do cần có một khuôn mặt tươi mới. Khuôn mặt của Candace. Không phải khuôn mặt cậu bạn trai. Anh ta giống một kẻ thô lỗ cục súc.

Vào một ngày hè nóng nực, Jackson mở toang cửa sau, cửa giao hàng, để thông khí trong khi anh đánh bóng cái bàn. Đó là một cái bàn xinh xắn anh lấy được mà không mất đồng xu nào vì lớp véc-ni phủ đã tróc hết. Anh nghĩ có thể dùng kê nó ở lối vào, và để thư lên mặt bàn.

Anh có thể ra ngoài vì ông chủ nhà đang ở đây thu tiền thuê phòng.

Có ai đó khẽ bấm chuông. Jackson đã sẵn sàng đứng dậy, chùi sạch bàn chải vì anh nghĩ ông chủ đang bận tính toán và không muốn bị quấy rầy. Nhưng mọi việc đều ổn, anh nghe tiếng mở cửa, vẳng vào một giọng phụ nữ. Một giọng gần như kiệt sức, nhưng vẫn đầy sức quyến rũ, đảm bảo chắc chắn có thể thu phục bất cứ người nghe nào.

Có lẽ cô được thừa hưởng giọng nói từ cha mình, nhà truyền giáo. Anh nhớ đã nghĩ đến điều này trước đây.

Cô nói đây là địa chỉ cuối cùng cô có từ con gái. Cô đang tìm kiếm con bé. Candace. Cô đến từ British Columbia. Từ Kelowna, nơi cô và cha của Candace sống .

Ileane. Người phụ nữ đó là Ileane .

Anh nghe cô hỏi liệu cô có thể ngồi. Sau đó, chủ nhà kéo chiếc ghế của Jackson ra cho cô.

Toronto nóng hơn nhiều so với hình dung của cô mặc dù cô lớn lên ở Ontario.

Cô hỏi xem có thể uống một ly nước không.

Chắc hẳn cô cúi gục, vùi đầu trong đôi tay vì giọng nói của cô như bị bóp nghẹt. Ông chủ nhà đi ra sảnh và nhét ít tiền xu vào máy để lấy một lon 7-up. Có thể ông cho rằng nó nữ tính hơn một lon Coke.

Ông nhìn thấy Jackson đang lắng nghe từ góc phòng và ra hiệu là Jackson nên đến giải quyết. Anh giải quyết những người thuê quẫn trí tốt hơn. Nhưng Jackson lắc đầu dứt khoát. Không.

Cô không quẫn trí lâu.

Cô mong ông chủ nhà thứ lỗi và ông nói rằng nhiệt độ cao ngày hôm nay là thủ phạm của mọi thứ.

Bây giờ họ nói về Candace. Hai đứa đã rời đi được khoảng một tháng, có thể là ba tuần trước. Không có địa chỉ chuyển tiếp.

“Thường những trường hợp này là vậy… “

Cô hiểu ý.

“Ồ, tất nhiên là tôi có thể tìm ra …

Cô trả lời, lẩm bẩm và nghèn nghẹn. Sau đó, “Tôi nghĩ ông không thể cho phép tôi được xem căn hộ chúng đã sống … “

- Giờ người thuê đi vắng. Nhưng kể cả anh ta có nhà, tôi không nghĩ rằng anh ấy sẽ đồng ý.

- Vâng. Tôi đã đòi hỏi một điều ngớ ngẩn

- Cô còn muốn hỏi gì nữa không?

- Ồ không. Không. Ông thật tử tế. Tôi đã làm mất thời giờ của ông.

Cô đứng dậy và họ bước ra cửa. Rồi tiếng cánh cửa được mở ra và đường phố ồn ào  nuốt mất lời từ giã (nếu có) của cô.

Dù bị thất bại, cô vẫn toát lên dáng vẻ đầy duyên dáng.

Jackson rời khỏi góc khuất khi ông chủ nhà quay vào.

- Thật ngạc nhiên – đó là tất cả những gì ông ta nói. – Chúng ta đã thu được tiền nhà.

Ông là một người về căn bản không tọc mạch, ít nhất là về những chuyện riêng tư. Một điều mà Jackson đánh giá cao ở ông ta.

Tất nhiên anh muốn được gặp cô. Anh không có nhiều ấn tượng về đứa con gái. Tóc vàng nhưng nhiều khả năng là nhuộm. Không quá hai mươi mặc dù đôi khi trông già hơn. Rất phụ thuộc vào bạn trai. Bỏ nhà ra đi, chạy trốn các loại hóa đơn, làm trái tim bố mẹ tan nan vì một mảnh vải nhàu nhĩ, một gã bạn trai.

Kelowna ở đâu? Nơi nào đó phía tây. British Columbia. Một chặng đường dài để đi tìm. Tất nhiên cô là một phụ nữ kiên trì. Một người lạc quan. Có lẽ đó là bản chất thật sự của cô. Cô đã kết hôn. Trừ phi là con ngoài giá thú và điều đó khó xảy ra. Cô tự tin, tự tin vào bản thân. Lần tới cô sẽ không đặt mình vào bi kịch. Đứa con gái cũng vậy. Nó sẽ trở về khi đã chán. Có thể nó mang theo về một đứa bé nhưng đó là cách sống hiện nay.

Ngay trước lễ Giáng sinh năm 1940, trường trung học xảy ra một vụ náo loạn. Nó thậm chí dội lên tận tầng ba, nơi tiếng máy chữ lạch xạch và tiếng gõ bàn tính thường át mọi tiếng ồn ào bên dưới. Ở đó, các cô gái lớn tuổi nhất trong trường – những cô gái năm ngoái học tiếng La tinh, sinh vật và lịch sử châu Âu – giờ đây học đánh máy chữ .

Một trong số đó là Ileane Bishop, con gái của một mục sư, mặc dù không có giám mục trong Giáo Hội thống nhất của cha cô. Ileane cùng gia đình chuyển đến khi cô đang học lớp Chín và trong năm năm, cô được xếp chỗ sau Jackson Adams theo thứ tự ngồi abc. Vào thời điểm đó, tính nhút nhát trở thành hiện tượng cũng như sự im lặng của Jackson được cả lớp chấp nhận trừ cô. Suốt năm năm, bằng cách không thừa nhận đặc tính đó, cô đã làm tan băng. Cô mượn anh tẩy, ngòi bút và các dụng cụ hình học, không quá nhiều để phá vỡ lớp băng vì cô khá đãng trí. Họ trao đổi các đáp án và chấm điểm bài kiểm tra của người kia. Khi gặp nhau trên phố, họ chào nhau. Đối với cô, lời chào của anh thực sự to chỉ hơi lí nhí một chút- hai âm tiết và một sự nhấn mạnh. Không có gì nhiều hơn việc đó trừ việc họ thỉnh thoảng trêu đùa nhau. Ileane không phải là một cô gái nhút nhát nhưng cô thông minh và sống khép kín, không có gì nổi bật. Điều đó dường như phù hợp với anh.

Khi tất cả những cô gái lớn tuổi ùa ra xem, Ileane, từ cầu thang, cùng với tất cả những người khác, ngạc nhiên khi thấy rằng một trong hai nhân vật chính là Jackson. Người kia là Bill Watts. Những chàng trai chỉ một năm trước đây còn dán mắt vào sách và khẽ khàng đi từ lớp này sang lớp kia. Giờ trong bộ quân phục, họ như cao lớn gấp đôi, những chiếc giày nhà binh to nặng phát ra tiếng động mạnh khi họ chạy quanh các lớp. Họ la lối rằng trường học sẽ sớm đóng cửa vì tất cả mọi người phải nhập ngũ. Họ phân phát thuốc lá khắp nơi, thậm chí rải chúng trên sàn, nơi những cậu bé còn chưa đủ tuổi cạo râu có thể nhặt chúng.

Những chiến binh bất cẩn, những kẻ xâm lăng gà mờ. Mắt họ tràn ngập sự xay xỉn.

- Tôi không phải bọn thỏ đế – họ la hét.

Hiệu trưởng cố gắng yêu cầu họ ra ngoài. Nhưng vì thời điểm này mới bắt đầu cuộc chiến và có một sự kính sợ và nể phục tới các chàng trai đã đăng lính, những người có thể bọc mình trong bộ trang phục của tử thần, ông  không thể biểu lộ sự cứng rắn mà ông sẽ kêu gọi một năm sau đó.

- Nào nào – ông nói.

- Tôi không phải thỏ đế –  Billy Watts nói với ông.

Jackson đã có thể thốt ra câu như thế nhưng đúng lúc đó mắt anh bắt gặp ánh mắt của Ileane Bishop: họ trao nhau một sự thấu hiểu nào đó.

Ileane Bishop hiểu rằng dường như Jackson đã thực sự say nhưng điều đó có tác dụng cho phép anh ta giả bộ say, do đó anh có thể kiểm soát được việc thể hiện cơn say. (Billy Watts thì chỉ thuần túy say và say). Với sự thấu hiểu này, Ileane bước xuống cầu thang, mỉm cười, và nhận một điếu thuốc; cô kẹp nó giữa các ngón tay. Cô khoác vai cả hai anh hùng và đưa họ ra khỏi trường.

Khi đã ở bên ngoài, họ châm thuốc hút.

Có những ý kiến trái chiều về việc này sau đó  trong giáo đoàn của cha Ileane. Một số người nói Ileane không thực sự hút; cô chỉ giả vờ để làm yên lòng các chàng trai, trong khi những người khác nói rằng cô chắc chắn có hút.

Billy vòng tay quanh người  Ileane, cố hôn cô, nhưng trượt chân và ngồi xuống bậc thềm trường, vênh váo như một con gà trống: giờ thì anh ta có thể chết trong vòng hai năm tới.

Trong lúc chờ đợi tử thần ghé thăm, anh ta phải về nhà. Jackson kéo anh ta dậy, họ túm lấy vai Billy và kéo gã theo. May mắn thay nhà Billy không cách xa trường. Họ thả anh ta trước thềm nhà và bắt đầu trò chuyện.

Jackson không muốn về nhà. Tại sao không? Bởi vì mẹ kế của mình ở đó, anh nói. Anh ghét mẹ kế của mình. Tại sao? Không có lý do .

Ileane biết rằng mẹ anh đã qua đời trong một tai nạn xe hơi khi anh còn rất nhỏ – đôi khi điều này để giải thích cho sự nhút nhát của anh. Cô nghĩ rằng thức uống có lẽ làm anh phóng đại lên nhưng cô không cố ngăn anh nói thêm về chuyện đó nữa.

- Được rồi -cô nói. Bạn có thể tới nhà mình

Lúc đó mẹ Ileane vắng nhà để chăm sóc người bà bị ốm. Ileane trông nom ngôi nhà cho cha mình và hai đứa em trai một cách lơ đễnh. Thật là may. Không phải mẹ cô sẽ làm ầm lên, nhưng bà muốn biết ai đã ra vào ngôi nhà và chàng trai này là ai. Ít nhất thì bà cũng cho Ileane đi học như bình thường.

Một người lính và một cô gái, đột nhiên quá gần gũi. Nơi không có gì vào lúc này trừ các phép tính logarit và quy tắc ngữ pháp.

Cha Ileane không chú ý đến họ. Ông quan tâm đến chiến tranh nhiều hơn mức cần thiết của một mục sư trong con mắt một số giáo dân, do vậy việc có một người lính trong nhà làm ông tự hào. Ngoài ra ông không vui lắm vì không thể cho con gái theo học đại học bằng đồng lương của mục sư. Ông phải dành dụm để một ngày nào đó có thể gửi hai cậu con trai tới trường đại học. Điều này khiến ông rộng lượng với cô hơn.

Jackson và Ileane không đi xem phim. Họ cũng không tới sàn nhảy. Họ dạo bộ bất kể mưa hay nắng và thường sau khi trời tối. Đôi khi họ ghé qua quán và uống cà phê, nhưng không cố gắng tỏ ra thân thiện với bất kỳ ai. Vấn đề của họ là gì? Phải chăng họ đang yêu nhau?

Ileane đến nhà Jackson để lấy túi xách cho anh. Bà mẹ kế nhướng cặp lông mày mảnh và để lộ hàm răng giả trắng bóng, cố gắng tỏ ra sẵn sàng cho điều gì đó thú vị .

Bà hỏi họ đã ở đâu.

- Tốt hơn là cháu tự xem thứ đó – bà ta nói và phá lên cười. Bà ta có tiếng là lắm mồm nhưng không có ác ý. Ileane đặc biệt nữ tính, ít nhiều làm bà thấy khó chịu.

Cô thuật lại những lời đó với Jackson theo cách hài hước nhưng anh không cười.

Cô xin lỗi.

- Mình đoán bạn sẽ có thói quen giễu cợt mọi người khi sống trong nhà một mục sư – cô nói.

Anh nói rằng không sao.

Thời gian tại nhà ông mục sư hóa ra là kỳ nghỉ cuối cùng của Jackson. Họ viết thư cho nhau. Ileane thông báo đã hoàn thành khóa đánh máy và tốc ký và được nhận vào làm tại văn phòng hội đồng thành phố. Bất chấp những gì đã nói về thói châm biếm, cô kiên quyết châm biếm tất cả mọi thứ, nhiều hơn lúc cô ở trường. Có lẽ cô nghĩ rằng người trong cuộc chiến cần vui vẻ.

Khi những hôn lễ vội vàng được tổ chức thông qua phòng hội đồng, cô gọi đó là “cô dâu trinh nữ “.

Và khi cô đề cập đến một mục sư tẻ nhạt đến thăm nhà và ngủ trong phòng dành cho khách, cô tự hỏi liệu cái đệm có tạo ra những giấc mơ khiếm nhã.

Anh đã viết thư kể về đám đông trên Île de France và cách tránh né tàu ngầm của Đức. Khi tới nước Anh, anh mua một chiếc xe đạp và anh nói với cô về những nơi anh đã đạp xe tới thăm thú nếu không quá xa.

Sau đó anh được chọn để học về vẽ bản đồ. Điều này có nghĩa anh sẽ không phải xuất hiện ở mặt trận nếu có nhu cầu như vậy (tất nhiên là sau ngày D-Day- ngày Đồng minh đổ bộ lên đất Pháp tấn công bọn phát xít) .

Những lá thư này mặc dù không bay bướm bằng thư của cô, luôn kết thúc với dòng chữ “yêu em”.  Khi ngày D-Day đến, anh đã có cái cô gọi là một sự im lặng đau đớn nhưng cô hiểu được lý do, và khi anh viết lại cho cô rằng tất cả đều tốt đẹp dù các chi tiết không thể kể được.

Trong thư này, anh đã đề cập chủ đề giống cô: hôn nhân.

Và cuối cùng là ngày Chiến thắng và hành trình trở về. Anh nói về những chòm sao mùa hè lung linh trên cao.

Ileane học may. Cô chuẩn bị bộ cánh mùa hè mới để đón mừng anh trở về nhà: một chiếc váy liền tay trần bằng lụa nhân tạo màu chanh cốm, thắt lưng nhỏ giả da màu vàng. Cô quấn thêm một dải ruy băng cũng bằng lụa xanh  chung quanh chỏm mũ rơm.

- Em miêu tả tất cả chi tiết đó để anh dễ dàng nhận ra và biết rằng đó là em, và cũng để anh khỏi bỏ chạy trốn cùng một phụ nữ xinh đẹp khác, người có thể xuất hiện tại ga xe lửa.

Anh gửi thư cho cô từ Halifax, thông báo anh sẽ có mặt trên chuyến tàu tối thứ Bảy. Anh nói nhớ cô rất rõ và không có lý gì lại nhầm cô với một thiếu nữ khác ngay cả khi có rất nhiều phụ nữ hiện diện tại nhà ga xe lửa tối hôm đó.

Vào buổi tối cuối cùng, họ đã ngồi lại rất lâu trong nhà bếp, nơi treo bức chân dung Vua George Đệ Tứ (3) – năm đó ở đâu cũng thấy bức ảnh đó. Và những dòng chữ bên dưới.

Tôi nói với người đàn ông đứng ở cổng chào năm mới: “Hãy cho tôi một cây đèn để tôi có thể an toàn đi vào nơi chưa biết”.

Và ông ấy trả lời: “Đi ra ngoài vào bóng tối và hãy đặt tay bạn vào tay của Chúa. Điều đó sẽ tốt và an toàn hơn bất cứ cách thức quen thuộc nào”.

Sau đó, lặng lẽ, họ đi lên lầu và anh vào ngủ trong căn phòng dành cho khách. Cô đã đến với anh hẳn như một sự thỏa thuận giữa hai người vì anh không ngạc nhiên.

Đó là một thảm họa. Nhưng theo cách cô xử sự thì dường như cô ra vẻ không biết điều đó. Thảm họa hơn, điên cuồng hơn đã trở thành hiển thị âm ỉ của niềm đam mê. Anh không có cách nào ngăn cản sự cố gắng của cô lại, hoặc giải thích. Lẽ nào một cô gái có thể biết ít như vậy thôi sao? Cuối cùng họ chia tay như thể tất cả đã diễn ra tốt đẹp. Và sáng hôm sau anh nói lời tạm biệt trong sự hiện diện của cha và hai cậu em trai cô. Trong một thời gian ngắn, khi  các bức thư bắt đầu bày tỏ yêu thương như có thể. Anh đã say rượu và cố thử một lần nữa, ở Southampton. Nhưng cô nói: “Đủ rồi, cậu pháo thủ, súng của anh hết đạn mất rồi” (4).

Một điều anh không thích là nhìn phụ nữ thắng bộ. Găng tay, mũ, váy áo loạt xoạt, tất cả mang một vẻ đòi hỏi và phiền phức nào đó. Nhưng làm thế nào cô có thể biết được? Màu chanh cốm, anh không chắc có biết về màu sắc. Nó nghe có vẻ khá gay go.

Sau đó, mọi việc đó đến với anh dễ dàng, rằng một người chỉ không thể có mặt ở đó .

Liệu cô có tự nhủ với bản thân hay nói với ai khác rằng cô đã nhầm ngày? Anh nói với bản thân rằng cô đã nói dối, chắc chắn – suy cho cùng thì cô là người đa mưu túc kế.

Bây giờ cô đã đi mất. Jackson cảm thấy mong được nhìn thấy cô. Dù đau khổ, giọng của cô vẫn giữ nguyên một cách kỳ diệu. Nó khắc họa tất cả tầm quan trọng với các cung bậc nhạc tính. Anh không bao giờ có thể hỏi ông chủ nhà trông cô ra sao, tóc của cô vẫn còn đen hay ngả xám, người cô ốm hay mập. Anh không quan tâm nhiều đến đứa con gái, ngoại trừ việc không thích cậu bạn trai của nó.

Cô đã kết hôn. Trừ khi cô làm mẹ đơn thân và khả năng đó là không có. Cô ấy sẽ có một người chồng giàu có, những đứa trẻ khác. Đây là kẻ làm tim cô tan nát.

Đứa con gái ấy sẽ trở lại. Cô bé đã hư hỏng quá độ đến mức không thể bỏ đi xa. Nó sẽ trở lại khi cần thiết. Thậm chí người mẹ – Ileane – chẳng phải đã làm đục bầu không khí  theo một cách nào đó, cách sắp xếp thế giới và sự thật cho phù hợp với bản thân mình, như thể không có gì có thể đánh bại cô về lâu dài?

Ngày hôm sau, mọi suy nghĩ thanh thản về người phụ nữ đi qua đời anh biến mất. Cô biết nơi này, cô có thể trở lại. Cô có thể thu xếp nơi ăn chốn ở một thời gian, rảo bước qua các con phố, cố gắng tìm ra dấu vết con gái. Một cách khiêm nhường, cô sẽ đưa ra những câu hỏi không khiêm nhường lắm bằng giọng nói dỗ dành đó. Có thể anh sẽ chạm trán cô ngay bên ngoài cánh cửa này.

Mọi thứ có thể bị khống chế; chỉ cần có quyết tâm nào đó. Khi là một đứa trẻ lên sáu hoặc bảy, anh đã khống chế được cơn giận ngu ngốc của mẹ kế- bà gọi là trêu tức – khi đưa anh đi tắm. Anh chạy ra ngoài đường khi trời tối và bà bắt anh vào nhà nhưng bà nhận thấy nếu không dừng lại anh sẽ bỏ đi thật; bà đã dừng lại. Bà nói anh thật đáng bực mình vì theo bà không bao giờ có ai đó ghét bà. Nhưng bà biết anh ghét bà ngay cả khi bà không thể lý giải điều đó và bà dừng lại.

Anh trải qua ba đêm nữa trong tòa nhà mang tên Bonnie Dundee. Anh để lại lời nhắn cho mỗi chủ hộ, nhắc họ thời hạn cũng như những gì cần bảo trì. Anh nói mình được gọi đi, không nêu lý do ra đi hoặc nơi đến. Anh rút hết tiền trong tài khoản ngân hàng và đóng gói số đồ đạc ít ỏi của mình. Tối muộn, anh lên tàu. Anh mơ màng nửa tỉnh nửa mơ trong đêm và tại một trong những đoạn vòng đó, anh đã nhìn thấy các chàng trai Mennonites nhỏ bé đi xe ngựa. Anh nghe thấy giọng hát họ thanh thanh và ngọt ngào.

Chuyện này đã xảy ra trước đây trong những giấc mơ của anh.

Buổi sáng, anh xuống tàu ở Kapuskasing. Anh có thể ngửi thấy mùi bột và cảm thấy phấn khích bởi làn không khí mát hơn <

 Chú thích:

1/ A Tale of Two Cities: Câu chuyện hai thành phố 

 Một cuốn tiểu thuyết (1859) của Charles Dickens, bối cảnh ở London và Paris tại thời điểm xảy ra cuộc Cách mạng Pháp. Charles Darnay là một quý tộc trẻ người Pháp không đồng ý với cách đối xử tàn nhẫn của gia đình ông khi cai trị những người nghèo. Ông đã di chuyển tới London và yêu Lucie, con gái của một bác sĩ già đã bị đưa vào nhà tù của gia đình Darnay. Darnay kết hôn với Lucie trước khi trở lại Pháp để cứu một người đầy tớ già tên Charles, nhưng ông bị bắt giữ ở đó và bị kết án tử. Anh ta đã được cứu bởi một người Anh, Sidney Carton, người này cũng yêu Lucie. Hai người đàn ông trông rất giống nhau, và Sidney đã thay thế Charles trên giàn giáo (dụng cụ giết người phạm tội ở nơi công cộng). Cuốn sách kết thúc với suy nghĩ của mình khi anh đi đến cái chết, tạo thành một trong những câu nổi tiếng nhất trong văn học Anh: “Đó là một điều tốt hơn rất nhiều những việc mà tôi đã làm, tốt hơn những điều còn lại tôi sẽ làm; nó là  điều còn lại tôi sẽ làm tốt hơn những điều tôi đã từng biết”.

 2/ Huckleberry Finn:

Tên một nhân vật được tạo ra bởi Mark Twain cho cuốn tiểu thuyết “Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer” (1876), sau đó lại làm nhân vật chính trong cuốn “Cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn”(1885). Huckleberry, được bạn bè gọi là Huck, không được giáo dục tử tế nhưng là một cậu bé độc lập và hạnh phúc. Cuốn sách thứ hai được xem là một trong những tiểu thuyết vĩ đại nhất của Mỹ. Đó là về chuyến đi của Huck xuống sông Mississippi với một nô lệ tên là Jim người đã được cậu giúp đỡ trốn thoát.)

 3/ George IV: vua của Vương quốc Anh và Ireland (1820-1830). Trước khi trở thành vua, ông đã cai trị như hoàng tử tạm quyền vì cha của ông George III bị bệnh. Ông đã có nhiều người yêu thích và nhiều người bị sốc bởi cách anh sống, chi tiêu rất nhiều thời gian ăn, uống và cờ bạc.

 4/ “Đủ rồi, cậu pháo thủ, súng của anh hết đạn rồi”: có lẽ cô thất vọng bảo anh biết ràng anh đã không còn khả năng sinh dục (do tai nạn chiến tranh ?).

  Lời bàn của người dịch và người hiệu đính

 Bà Munro viết truyện theo kiểu cắt dán, cầu kỳ quá, làm rối trí bạn đọc.

Xin tạm vạch ra thời gian cốt truyện như sau:

Jackson xuống tàu trên đường từ nước Đức trở về sau Thế chiến II kết thúc 1945. Đi ngang qua trang trại cô Belle, anh xuống tàu. Anh ở lại đây khá lâu, sống chung một thời gian dài và đến năm 1962 đưa cô đi bệnh viện trị ung thư…Trong khi chờ đợi Belle trị bệnh, anh xin vào làm ở khách sạn Bonnie Dundee…Hồi tưởng những ngày đi học và mối tình đầu với Ileane trước chiến tranh. Gặp lại Ileane ở Bonnie Dundee nhưng không thể nối lại cuộc tình. Khi báo Oriole ngày 18 tháng 7 năm 1965 có bản tin nói cô Belle đã chết trong bệnh viện (điều trị liền ba năm), anh dời khỏi Bonnie Dundee và đi tiếp, rồi xuống tàu ở Kapuskasing.

Truyện kể thấm thía về nỗi đau của chiến tranh: một chàng trai hiền lành, thông minh đáng lẽ sẽ học tiếp đại học nhưng vì chiến tranh (Thế chiến II) mà phải khoác quân phục, rồi bị thương cả về thể xác lẫn tâm hồn…..

 Có cảm giác như anh lính chính là “con tàu”, chậm rãi tiến về phía trước, dừng lại để tàu đón người lạ hoặc người quen cũ rồi lại xuống tàu. Anh cứ lặng lẽ và cô độc tiến lên phía trước… 

Câu chuyện cho thấy năm 1962 ở Canada đã có Bảo hiểm y tế toàn dân. Văn minh thay tư bản chủ nghĩa ! 

Nguyễn Anh Thư – Phùng Hoài Ngọc

Hà Nội – An Giang tháng 7/2014

[1] . Câu này ẩn ý thú vị: Margaret Rose, một cái tên đẹp, tên phụ nữ. Cô gái nói phải la mắng một cái tên đẹp như thế  thì thực tức cười. “You” ở đây không trỏ anh lính mà nói chung “người ta” trong đó có cô gái vắt sửa bò..

[2] . Tôi rất vui được trả tiền bữa sáng mà. .

[3] Vua nước Anh (1066-1087)