610. VUI CHỮ NGHĨA

Sông Thu Bồn, Quảng Nam

VUI CHỮ NGHĨA

Những ngày “giãn cách xã hội” vì dịch Vi-rút Trung Cọng đang hoành hành khắp thế giới, chỉ biết làm bạn với chữ. May sao lại gặp THU BỒN DẠ BẠC của vua Lê Thanh Tông. Bèn đọc và nghiền ngẫm.

                                                      

                       秋 湓 夜 泊

遠 別 神 京 憶 去 年
湓 江 今 有 載 吟 船
船 花 嘁 嘁 繙 晴 渚
樵 唱 低 低 隔 暮 煙
有 客 和 琴 調 素 月
何 人 把 酒 對方 筵
愁 來 偶 值 鳥 飛 咇
施 信 今 身 是 樂 天

Phiên âm

THU BỒN DẠ BẠC

Viễn biệt thần kinh ức khứ niên
Bồn giang kim hữu tải ngâm thuyền
Lô hoa thích thích phiên tình chử
Tiều xướng đê đê cách mộ yên
Hữu khách huề cầm điều tố nguyệt
Hà nhân bả tửu đối phương diên?
Sầu lai ngẫu trị điểu phi tất
Thỉ tín kim thân thị Lạc Thiên

Dịch nghĩa:

Nghĩ lại xa cách kinh đô từ năm ngoái

Nay thì thuyền khách thơ đã đậu ở bến Thu Bồn

Hoa lau phất phơ bên sông còn nắng chiếu

Tiếng hát chú tiều văng vẳng trong khói chiều hôm

Có kẻ mang đàn gảy dưới trăng sáng

Nhớ ai có nhắp rượu bên tiệc hoa?

Cơn buồn chợt nổi lên thì một bóng chim lướt qua

Mới hay thân ta giờ đây chính là Lạc Thiên.

                                Nguyễn Sinh Duy dịch

            Bài thơ được Vua Lê Thánh Tông sáng tác năm 1740, khi nhà vua ngự giá thân chinh đánh Chiêm Thành. Trên đường tiến quân, đến sông Thu Bồn, vua neo thuyền ở bến sông. Trước cảnh quan thơ mộng, vua đã cảm tác bài thơ này.

Bài thơ có nhiều người dịch. Những bài dịch thơ ấy đều có cái hay riêng. Nhưng như một thói quen nghề nghiệp, lấy chữ nghĩa vui sống, mình cảm thấy ngứa ngáy tay chân muốn dịch bài thơ này.

                 ĐÊM ĐẬU THUYỀN Ở BẾN THU BỒN

                    Bản dịch I

                       Kinh kỳ xa cách đã tròn năm,

                Thu Bồn thuyền đậu thơ khách ngâm.

                Phơ phất hoa lau còn nắng chiếu,

                Giọng tiều văng vẳng khói chiều lam.

                Dưới trăng đàn gảy nào ai đó?

                Nhấp rượu tiệc hoa người nhớ chăng?

                Chim nhạn chợt buồn bay mất hút,

                Lạc Thiên ấy trẫm phải hay không.

                                                Hoàng Dục dịch

                Bản dịch II

 

                Năm ngoái giã từ chốn đến đô,

                Thu Bồn nay bến buộc thuyền thơ.

                Hoa lau phơ phất chiều vương nắng,

                Tiều hát vẳng vang trong khói mờ.

                Đàn gảy dưới trăng ai đó tá,

                Tiệc hoa nhấp rượu nhớ chăng là.

                Chợt buồn chim nhạn bay đi mất,

                Chính trẫm Lạc Thiên ngay phút giờ.

                                                Hoàng Dục dịch

                Dịch thơ ư?  Vui với chữ nghĩa thôi mà. Đọc lại cũng gật gù. Bèn phóng tác thơ người xưa mà nghêu ngao:

Khi vui xem lại vài bức ảnh

                   Khi buồn dịch đại mấy vần thơ

           

                        Đà Nẵng, 10-04-2020

            _______________