284. "HÁN TỰ HÀI CÚ"

     Buổi sáng đi làm, buổi chiều rãnh rỗi đọc “Hán tự hài cú” của Ngô Văn Tao. Có lẽ khoan bàn đến những bài thơ Haiku viết bằng chữ Hán của tác giả mà nên dành chút tĩnh lặng của tâm hồn để thưởng thức những bản phỏng dịch của thi sĩ Bùi Giáng và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. 

     Tập “Hán tự hài cú” gồm 144 bài thơ do Nhà xuất bản Văn nghệ thành phố HCM ấn hành năm 1994. Tất cả các bài thơ “hài cú” đều được Bùi Giáng và Trịnh Công Sơn phỏng dịch. Khi thì mỗi
người phỏng dịch một bài riêng lẻ, khi thì hài ông đều cảm xúc mà phóng bút cùng một bài. Những bài phỏng dịch trong tập thơ của cặp bài trùng thi ca này đều là bút tích của họ. Về phương diện vẻ đẹp của thi ca, Bùi  Giáng có cái bay bướm của đảo điên thơ, còn Trịnh Công Sơn thì để cho ngôn từ tự nó mang niềm thơ mà phô diễn thơ. Có thể lẫy ra đây một số bài.

      Bài số 16 :

         Thi nhân hạ bút thời

         Vũ trụ toàn dư tại chỉ thư

         Tĩnh trầm vô ngữ tứ

     Bùi Giáng phỏng dịch:

         Người điên cầm bút một lần

         Kiền khôn bất tận vô ngần thùy dung

       Bài 40 :

         Viễn lộ tầm hoa hoa bất tại

         Phù vân phong thượng thên

         Tri âm nan khả kiến

       Trịnh Công Sơn phỏng dịch:

          Tìm em xa ngái đường dài

          Mây cao núi lộng em mài miệt xa

       Có khi một bài “Hán tự hài cú” của Ngô Văn Tao mà họ Trịnh cảm xúc điệp trùng, phẩy bút mà viết đến hai bài như bài 137 :

          Đa tình ưng tiếu ngã

          Tảo sinh hoa phát vãng trần du

          Nhất tôn thủ nhật nguyệt

      Phỏng dịch bài 1 :

          Lang thang tóc bạc chúng cười

          Chén mời nhật nguyệt chén mời hư không

      Bài phỏng dịch 2 :

          Mời nhau chén tạc chén thù

          Đa tình tóc trắng đền bù lang thang

      Còn Bùi Giáng thì tái sinh hai lần bài thơ số 110 VANAPRATI (Đạo sĩ) :

           Đơn chu lộng đại hải

           Tầm đáo thiên căn vũ trụ tận

           Ba đào nịch cuồng phong

      Bài phỏng dịch 1 :

           Thuyền đơn đại hải rong chơi

           Tận tầm vũ trụ đất trời căn nguyên

           Ba đào đánh đắm cuồng điên

      Bài phỏng dịch 2 :

           Thuyền đơn đại hải rong chơi

           Tận tầm vũ trụ đất trời căn nguyên

           Hạc vàng cưỡi mộng đi xa

           Ái ân dứt tuyệt (ngoài ra vẫn còn)

      Và đây hai con người tài hoa cùng hòa điệu trong một bài thơ. Bài 113 Tặng GS Lê Hữu Mục

             Bạch vân hà viễn lai

             Lưu tẩy thanh thiên chi lữ hận

             Lão phu Hồng Lĩnh tại

       Bùi Giáng tung tẩy :

             Mây trắng từ đâu về đây

             Xóa nhòa u hận nước mây hồng trần

             Ngã từ vô tận bâng khuâng

             (Tìm em như thể vô ngần tìm nhau)

      Và đây Trịnh Công Sơn “hoa tay thảo những nét” :
  
            Ta ngồi đỉnh núi này đây

            Mây ơi xóa hộ mộng vây buộc người

       Đơn cử một vài bài như thế để cùng nhau cảm nghiệm thơ haiku. Còn hay dở thế nào tùy mỗi người lĩnh hội và tiếp nhận thơ ca. Riêng tôi, được tiếp cận với những vần thơ như thế này cũng là một nhã thú.

         HD,  25-42012