Thứ Hai, 14 tháng 5, 2012

130. TA LẠI BỊ VƯỚNG TRONG HÀNH ĐỘNG CỦA CHÍNH TA

Đọc truyện ngắn "Điều chưa nói" của Huyền Linh, ta cảm nhận tâm trạng của nhân vật, cô học trò mười hai trong mối quan hệ thầy trò, ứng xử giữa trò đối với thầy. Và ta nhận ra ở nhân vật nữ này luôn canh cánh niềm tri ân người thầy, luôn trân trọng người thầy của mình. Truyện ngắn của Huyền Linh không chỉ thể hiện đạo lí
sống của nhân vật mà còn là lời cảm ơn rất nghệ thuật với người thầy của tác giả nữa. Tuy vậy, đọc truyện người đọc cũng cảm giác, mình đang vướng víu vào một tầng ý nghĩa khác mà tác giả gởi gắm trong truyện. Đó là sự lựa chọn hướng đi, chọn con đường nhập cuộc của nhân vật nữ khi bước vào đời. Có phải chăng băn khoăn về sự lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai của nhân vật cũng là băn khoăn của tất cả chúng ta trong hành trình cuộc sống.
Đúng như thế, sống trong đời ai cũng phải trải qua một quá trình lựa chọn, trong đó  lựa chọn nghề nghiệp cũng có ý nghĩa quan trọng. Bởi nghề nghiệp không chỉ đơn giản sẽ đem lại cho ta tiền tài, nói nôm na là cho ta một tương lại sáng sủa; mà còn khẳng định giá trị, ý nghĩa sự sống của ta nữa. Cũng xin mở ngoặc một tí. Nói nghề nghiệp khẳng định giá trị, ý nghĩa của con người không phải nghề nghiệp làm nên con người, mà phải hiểu con người làm nên nghề nghiệp. Người ta hay cho rằng nghề này là vinh quang, nghề kia là cao quý. Thực ra, đó là cách nói lấy lòng, sử dụng ngôn ngữ tụng ca để  đạt đến mục đích nào đó. Còn công bằng, công tâm mà nói, trong xã hội tất cả các nghề đều quý như nhau, và  cơ bản chính con người làm cho nghề đó trở nên giá trị, trở nên cao quý. Cho nên, khi lựa chọn nghề nghiệp, người ta chọn nghề để sống, để làm việc, để khẳng định mình; chứ không phải chọn nghề này hay nghề kia để được là một con người cao quý. Vấn đề là lựa chọn nghề nào phù hợp với năng lực, có khả năng đảm bảo cuộc sống của bản thân.
Hiểu như thế mới thấy cô bé trong truyện ngắn "Điều chưa nói" không chọn lựa nghề dạy học là hợp lí. Với một cô bé có cá tính mạnh mẽ, không thích sống mô phạm, làm sao có thể thích hợp với công việc dạy học. Cô đã chọn ngành khác là một lựa chọn đúng. Cô đã thể hiện tư tưởng tự do cao nhất của con người là tự do lựa chọn. Đây là một tư tưởng hình thành vào thế kỉ 18 ở phương Tây với các nhà triết học John Lock, Diderot,... Cho nên, với một con người ý thức cái tôi cá thể của mình như cô bé, không thể không chọn lựa ngành nghề phù hợp với tính cách, sở thích và năng lực của mình.  Cho dù sự lựa chọn của cô đã gây ra trong lòng cô sự dằn vặt, mặc cảm vô ơn với người thầy của mình. Nhưng thiết nghĩ, với một người thầy, một nhân vật trong truyện như cô viết: "Thầy là một người thầy giáo dạy văn rất đặc biêt", hay "Phải người dạy văn cho nó chỉ có thể là thầy, không là ai khác", thì người thầy ấy sẽ tôn trọng quyền tự do lựa chọn của cô học trò đầy cá tinh của mình.
Như thế, "Điều chưa nói", đâu chỉ là vấn là đạo lí mà đặt ra vấn đề quyền con người nữa. Hiểu như thế mới thấy một  truyện đáng trân trọng là một truyện chứa đựng nhiều vĩa tầng ý nghĩa. Phải không bạn của tôi?
                                    1-1--20011

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét